Rodríguez Uribes: “Ahalegin kolektiboari eta Espainiako Gobernuari esker, Espainiako kirolak bere unerik onena bizi du Bartzelonatik’92”

• Kirolean aurrekaririk ez duen seiurteko baten ondoren, CSDk etorkizunari begiratzen dio sektorearen eraldaketa amaitzeko konpromisoarekin.

Madrilen, 2024ko abenduaren 31n.- Kirol Kontseilu Gorenak (CSD), Hezkuntza, Lanbide Heziketa eta Kirol Ministerioari atxikitako organoak, kirol-bikaintasunarekin, jasangarritasunarekin, berrikuntzarekin, aukera-berdintasunarekin eta eskubideekin hartutako konpromisoarekin amaitu zuen 2024. urtea. Horiek dira CSDren jarduera-ardatz nagusiak 2018tik, Gobernuak Espainiako kirola sustatzea erabaki zuenetik.

Izan ere, denbora hori aurrekaririk gabeko inbertsio ekonomikoak markatzen du. CSDk bere historiako aurrekonturik handiena izan du 2018-2024 aldian -1.800 milioi euro, aurreko seiurtekoan baino %63 gehiago-, eta, Pedro Sánchezek iragarri duenez, datozen sei urteetan baliabideak 2.000 milioi eurotik gorakoak izango dira.

“Ahalegin ekonomikoak ez ezik, agerian uzten du Espainiako Gobernuak uste duela kirola eraldatzeko ahalmenean. Halaber, kirola herritar guztien eskubide gisa eta gizartearen ardatz egituratzaile gisa sendotzeko zabaltzen ari garen politika publikoak. Horiek izan dira gaur amaitzen den urtean gure jarduna gidatu duten bi zutabeetako bat”, azpimarratu du CSDko lehendakari José Manuel Rodríguez Uribesek.

Erakunde horren buru izanik, CSDk arau-erreformak sustatu ditu 2024. urtean, goi-mailako kirolaren babesa indartu du, kirol-turismo jasangarria sustatu du, kirol-instalazioak hobetzen lagundu du lurralde osoan, eta Espainiaren nazioarteko proiekzioa indartu du, beste ekimen batzuen artean.

Azken mugarrietako bat izan da Ministro Kontseiluak “Sedentarismoaren eta jarduera fisikorik ezaren aurkako kirola sustatzeko estrategia nazionala” onartu izana. Estrategia hori garatzeko, 2025-2030 aldian, 87 milioi euro bideratuko ditu CSDk kirola herritar guztien eskubide gisa sendotzeko. Helburua da fisikoki aktiboa izatea Espainiako araua, eta ez ezohiko portaera. Horretarako, Gobernuak beharrezko tresnak eta bitartekoak jarriko ditu Espainiako biztanle guztiek kalitate eta segurtasun handiagoko jarduera fisikoa eta kirol-jarduera egiteko aukera izan dezaten.

Helburu horri laguntzen ari zaio kirol-instalazioak hobetzearen aldeko apustu irmoa, 2024an areagotua, zenbait jarduera-ildoren bidez.

“CSDk konpromiso sendoa hartu du kirol-instalazioak lurralde osoan modernizatzeko, jakinik kirola gizarte-kohesioaren, garapen ekonomikoaren, lurralde-antolaketaren eta ohitura osasungarriak sustatzearen motorra dela. Errendimendu Handiko Zentroak eta Kirol Teknifikazioko Zentroak sartzen dira gure apustuan, bai eta oinarrizko kirola garatzen laguntzen duten titulartasun publikoko eta pribatuko instalazioak ere”, azaldu du Rodríguez Uribesek.

Madril, Leon eta Sierra Nevadako Errendimendu Handiko Zentroak, guztiak ere CSDren titulartasunekoak, beren historiako modernizazio-prozesurik handienean murgilduta daude. Obra horien lizitazioaren zenbatekoa 27 milioi euro ingurukoa da.

Bestalde, Espainian dagoen Teknifikazio Zentroen Sareak 75 milioi euroko lurralde-banaketa du, Energia 2.0 Planaren barruan. Proiektu horri esker, gutxienez 40 zentro berritzen laguntzen ari da CSD. Zentro horietan, gutxienez, % 30 murriztuko da energia primarioaren eskaera.

Gainera, CSDk 27,5 milioi euroko laguntzak eman dizkie kirol-instalazioen titular diren erakundeei, nazioarteko kirol-ekitaldiak egin ahal izateko modernizazio-lanak egin ditzaten. Berreskuratze, Eraldatze eta Erresilientzia Planeko Europako funtsen kargura ere 34,9 milioi euroko diru-laguntzak eman zaizkie kirol-turismo jasangarria sustatzeko azpiegituren titular diren erakunde publikoei.

“Uste dugu, oro har, ekimen horiek goi-mailako kirolariei eta herritarrei laguntzen dietela, kirola baldintza ezin hobeetan egitea sustatzen baitute eta kirolak gizartean duen eragin positiboa indartzen baitute. Ildo horretan, kirola eraldatzen jarraituko dugu 2025ean, gure herrialdearen garapenaren funtsezko oinarria izan dadin. Bermatu behar dugu espainiar kirolariek abangoardiako azpiegiturak izango dituztela, beren errendimendua bultzatzeaz gain, Espainia lehen mailako kirol-lehiaketak antolatzeko nazioarteko erreferente gisa sendotu dezaten”, gehitu du Rodríguez Uribesek.

Aurten ere, Espainiako Bela Kopa, Espainiako Txirrindularitza Itzulia, MotoGPko eta 1 Formulako Sari Nagusiak, FIA MotorSport Games, Davis Kopako Finalak eta Billie Jean King Cup, Munduko Serieetako Finalak eta Triatloi Triatloi Txapelketak ikusi ahal izan dira.

Gainera, 2024. urte honetan hainbat hautagaitza aurkeztu dira, eta Espainiak 2030ean Marokorekin eta Portugalekin batera antolatuko duen Munduko Futbol Txapelketarena da aipagarriena. “Historiako munduko txapelketarik onena izango da kirol- eta antolaketa-mailan”, iragarri du CSDko presidenteak, eta hau ere adierazi du: “ekitaldi honek gizarte-kohesioa, batasuna, kirol-industriaren garapena eta talde-harrotasuna bultzatuko ditu”.

Team España, hurrengo urteetarako proiektu nagusia

José Manuel Rodríguez Uribes bereziki harro agertu da Parisko Jokoetan Espainiako kirolarien emanaldiaz. Bai ordezkaritza olinpikoak, bai ordezkaritza paraolinpikoak hobetu egin zituzten Tokio 2020ren aldean, parte-hartzaileen eta domina-emaileen kopuruari erreparatuta, bi kasuetan askoz gehiago izan baitziren.

“Neurri batean, Team España abian jartzeari esker izan da hori. CSDk bultzatutako prestakuntza-programa berritzaile bat da Team España, eta 2022tik 2024ra 50 milioi euro eman ditu. Horri esker, kirolari bakoitzaren beharrei banaka erantzun ahal izan zaie. Programa hori CSDren hurrengo urteetako proiektu nagusia izango da, eta lan-eremu berri bat izango du. Talentua hautemateak etorkizun arrakastatsua bermatuko du Espainiako kirolarentzat”, adierazi du Rodríguez Uribesek.

CSDko presidenteak, halaber, eskerrak eman dizkie “aurten beren kirol-ibilbidea kaleratu duten kirolari guztiei”, hala nola Rafael Nadal eta Garbiñe Muguruza tenislariei, Jesús Navas, Virginia Torrecilla eta Andrés Iniesta futbolariei, Sergio Rodríguez eta Rudy Fernández saskibaloi-jokalariei, Javier Garbiñe Muguruza atletista triatlotzaileari, Álvaro Martín Jessica Vallesi.

“Espainiako kirola bere unerik onenean dago, familiek, klubek, federazioek eta sektore publiko eta pribatuak parte hartzen duten ahalegin kolektiboari esker, baina ukaezina da kirolari bakoitzak eta entrenatzaile bakoitzak bere nahitik edaten duela, gure bandera gainditu eta, gainera, herrialde gisa identifikatzen gaituzten balioak ezartzeko duen nahitik”, adierazi du Rodríguez Uribesek.

Hain zuzen ere, Espainia nazioarteko erreferentzia bihurtu da ezgaitasuna duten kirolarien aintzatespenean, Joko Olinpikoetako eta Paraolinpikoetako doministek jasotzen dituzten sariak lehen aldiz parekatu baititu. “Bidezko neurria da”, adierazi du CSDko presidenteak, “desberdintasun historiko bat zuzentzen du”. “Merezimendu berberak, aintzatespen bera. Jaurlaritza honek argi dauka”, adierazi du.

Berdintasun politikak kirolean

Gizarte bidezkoago eta bidezkoago batekin duen konpromisoa areagotzeko, CSDk neurri berriak ezarri ditu, Espainiako kirolari berdintasuna funtsezko zutabe gisa finkatzeko aukera ematen diotenak.

CSDk hitzarmen bat sinatu du Gobernuaren Genero Indarkeriaren aurkako Ordezkaritzarekin, kirola gizartea sentsibilizatzeko bitarteko bat izan dadin eta biktimak berreskuratzeko eta tratatzeko funtsezko elementu bat izan dadin. Gainera, erakundeak Errendimendu Handiko Zentroetan indarkeriaren aurka jarduteko protokoloa eguneratu du. Protokolo hori 2020koa zen, eta 2025eko lehen hiruhilekoan aurkeztuko da jendaurrean, indarkeria-, jazarpen- eta abusu-kasuetan prebentzioa, detekzioa eta jarduera bermatzeko. Protokolo hori edozein indarkeria-motatara zabalduko da, abusu sexual, psikologiko, fisiko, arduragabekeriagatik eta autoritate-gehiegikeriagatik, grooming edo bullying-az gain.

Bestalde, Espainiako kirol-federazioetako eta liga profesionaletako emakumeen eta gizonen arteko berdintasunari buruzko urteko txostenak aurkezteko egitura eta epea onartu ditu CSDk, baita bateragarritasun- eta erantzunkidetasun-planak ere. Horrez gain, emakume kirolarientzako eta emakumezkoen lehiaketak profesionalizatzeko laguntzak finkatu ditu, futbol- eta saskibaloi-ligetarako eta La Vuelta txirrindulariorako diru-laguntzak emanez, besteak beste.

“De cara a 2025, estas políticas seguirán siendo prioritarias para el CSD. Genero-berdintasunean eta emakumeen kirolaren profesionalizazioan aurrera egiten jarraitu behar dugu. CSDk berretsi egingo du maila guztietan berdintasun eta aniztasun balioak islatuko dituen kirol batekin duen konpromisoa”, esan du Kirolerako Estatu idazkariak.

Kiroleko gorrotoaren diskurtsoaren borrokari dagokionez, nabarmentzekoa da CSDren eta Europako Kontseiluaren arteko lankidetza estua etorkizuneko Estrategia eta 2024-2026 Ekintza Plana egiteko. Gainera, Espainia izango da Europako Batzordeak sortutako “Kiroleko gorrotoaren diskurtsoaren aurka borrokatzeko” lantaldearen buru.

Azken hilabeteetan, CSDk ere nabarmen egin du aurrera arau-esparrua berrikusteko prozesuan. Prozesu hori Kirolaren Lege berria 2022ko abenduan onartu zenean hasi zen. Legebiltzar-taldeen gehiengoaren babesari esker, 1990etik indarrean zegoen testua eguneratu ahal izan zen.

CSD Nahitaezko Kirol Aseguruaren Errege Dekretuak izapidetzen hasi da, Zigor eta Diziplina Araubideari eta Kirol Erakundeei buruzkoak. Dekretu hori 2025ean onartuko da, Errege Dekretuarekin batera. Errege Dekretu horrek arautuko du, lehen aldiz, emakumezkoen lehiaketetako partidak kinielan egotea.

Gainera, egia da kirol federazioek eta liga profesionalek aplikatu behar duten Gobernu Onaren Kode berria, interes publikoko erakundeak baitira. Gardentasunaren eta gobernantza onaren estandar gorenetan oinarritzen da dokumentua, eta hauek sustatzen ditu: eredugarritasuna, zuhurtasuna inbertsioetan eta gastuetan, tratu- eta partaidetza-berdintasuna, fede ona tresna juridikoen erabileran eta araudia betetzea.

Aipatzekoa da, halaber, Kirolariaren Estatutuari buruzko azpibatzordea eratu zela Diputatuen Kongresuko Hezkuntza, Lanbide Heziketa eta Kirol Batzordean. Esparru horretan, kirolarien eskubide eta betebeharrei, haien lan- eta zerga-erregulazioari, enplegu-politiketan sartzeari edo haien osasuna babesteari buruzko gaiak landuko dira.

Hain zuzen ere, CSDren beste helburuetako bat Goi Mailako Kirolariaren Arreta Programa (PROAD) indartzea izan da. Programa horretan, urtero milioi bat euro inbertitzen ditu lasterketa dualean laguntzeko. 2009az geroztik, programa honek 1.600 kirolari baino gehiago zuzenean laneratzen lagundu du.

Era berean, PROADek arreta integrala eskaintzen du. Izan ere, DANAk erasandako Madril, Leon eta Sierra Nevadako Errendimendu Handiko Zentroetako kirolariei laguntzeko tresna izan da.

DANAren laguntzak

Tragedia horren aurrean, Espainiako Gobernuak, orain arte, bi laguntza-lerro zabaldu ditu kaltetutako kirol-instalazioak birgaitzeko, titulartasunaren arabera.

Alde batetik, 6/2024 Errege Lege Dekretuaren arabera, Espainiako Gobernuak, toki-erakundeei laguntzak emanez, udal-, probintzia- edo uharte-titulartasuneko azpiegiturak, ekipamenduak edo instalazioak eta zerbitzuak konpontzen, leheneratzen edo berreraikitzen lagunduko du.

Gainera, CSDren aurrekontutik datozen 2 milioi eurorainoko diru-laguntza baten bidez, estatuko edo autonomia-erkidegoko erregistroetan dauden izaera pribatuko kirol-erakundeei lagunduko die. Batez ere, 6/2024 Errege Lege Dekretuaren eranskinean jasotako 78 udalerrietakoren batean kokatutako kirol-azpiegitura, -ekipamendu edo -instalazioen jabe diren lurralde-klub eta -federazioak. Azken laguntza horiek, gehienez ere, 100.000 eurokoak izan daitezke kirol-erakunde bakoitzeko, eta DANAk eragindako kalteen ondorioz 2024ko urriaren 28tik 2025eko abenduaren 31ra bitartean egin behar dituzten konponketa-, berreraikuntza- edo leheneratze-lanen gastuak ordaintzeko izango dira.

“Kirolak berebiziko garrantzia izango du tragedia hau berreskuratzeko prozesuan, erasandako pertsonen osasun fisiko eta mentalerako onura nabarmenak baititu. Kirola eta jarduera fisikoa neska-mutilen lagun izango dira normaltasunera itzultzean”, adierazi du Rodríguez Uribesek.

“Gobernuak kirola eraldatzeko ahalmenaren alde egiten jarraituko du”

Oro har, azaldutako neurri guztiek azpimarratzen dute Espainiako Gobernuak interes handia duela kirola sustatzen jarraitzeko, potentzial eraldatzailea baitu. “Seiurteko honetan egindako bideak ibilbide-orri argi bat uzten digu, kirol-bikaintasunaren, jasangarritasunaren, berrikuntzaren, aukera-berdintasunaren eta kirol-arloko eskubideen alde egiten jarraitzeko”, esan du CSDko lehendakariak.

Datozen hilabeteetan, gure herrialdeak kirolaren bidez nazioartean izango duen proiekzioa azpimarratuko du erakundeak, eta digitalizazio-proiektuak sustatuko ditu, kirolariak entrenatzeko eta berreskuratzeko abangoardiako teknologietarako sarbidea errazteko eta kirol-azpiegituretan trantsizio ekologikoa bultzatzeko. Hori guztia, CSDk kirola herritar guztien eskubide gisa eta Espainiako gizartearen ardatz egituratzaile gisa sendotzeko konpromisoa berretsiko duen plan estrategiko baten barruan. “Izan ere, azken batean, kirola eskubide bat da, enplegua eta aberastasuna sortzen dituen industria bat da, eta hobetzen gaituzten balio-multzoa”, esan du Rodríguez Uribesek.