Obxectivos, prestacións e unidades | CSD - Consejo Superior de Deportes

O principal obxectivo do Centro de Medicamento do Deporte (CMED) é velar pola saúde dos deportistas españois de alta competición e mellorar o seu rendemento deportivo mediante a prestación de servizos multidisciplinares baseados nos coñecementos máis avanzados no ámbito do medicamento do deporte.

Atendendo as solicitudes das Federacións deportivas españolas o CMED dá servizos médicos e de optimización do rendemento aos deportistas de alto nivel e alto rendemento.

A atención especializada diaria que cada unha das Unidades do CMED presta aos deportistas de alta competición contribúe ao cumprimento doutros obxectivos xerais.

- A investigación da acción do deporte sobre o organismo humano a través dos achados médicos.

- A mellora da atención aos deportistas a través da investigación e a colaboración con outros organismos tanto deportivos (Federacións Nacionais e Internacionais) como médicos (Centros de Medicamento do Deporte, Hospitais, etc.)

- A divulgación do coñecemento adquirido e a investigación realizada mediante o labor de docencia e as publicacións científicas e de carácter divulgativo.

Obxectivos da Unidade de Antropometría

Estudo da composición corporal, para descartar problemas de saúde como obesidade e malnutrición.
Determinación dos compoñentes do peso corporal de cada deportista e posterior valoración en relación cos requirimentos da actividade física que práctica.
Asesoramento sobre o peso que deben alcanzar aqueles deportistas que compiten por categorías de peso.
Planificación e control dos cambios de peso ao longo da tempada, é dicir, desde a pretemporada ata a competición.
Seguimento do deportista sometido a réxime dietético, xa sexa orientado para reducir como para aumentar o peso corporal.
Estudo do perfil de distribución da graxa subcutánea, mediante a medición dos pliegues cutáneos tanto en tronco como en extremidades.
Monitorización dos cambios morfológicos e de composición corporal nos deportistas novos, durante o crecemento, desenvolvemento e maduración.
Valoración do perfil de desenvolvemento muscular ao nivel dos diferentes segmentos.
Descrición morfológica do deportista mediante a análise do somatotipo.
Elaboración do perfil de proporcionalidade individual e por modalidade deportiva.
Valoración da forza isométrica de mans, brazos, costas e pernas.
Valoración da flexibilidade.
Estimación da auga corporal total e por segmentos corporais.
Obtención dos valores de referencia dentro de cada área, co fin de obter o perfil antropométrico característico de cada modalidade deportiva, aplicable en estudos valorativos doutras poboacións e na detección de talentos deportivos.

Estudos, valoración e/ou probas

Protocolos Antropométricos:
- Completo: Inclúe 55 variables antropométricas para o estudo da composición corporal, somatotipo e proporcionalidade.
- Básico: Inclúe 22 variables antropométricas, para o estudo da composición corporal e somatotipo.
- Control de composición corporal: Inclúe 14 variables antropométricas.
Técnicas:
- Antropométria
- Bioimpedancia.
- Ultrasóns
Outras Probas:
- Dinamometría isométrica. (Sistema de Jackson)
- Flexibilidade: Banco de Flexibilidade (Lafayette)

As probas de valoración funcional que se realizan na Unidade de Fisioloxía do Esforzo son un apoio científico-médico ao proceso do adestramento co obxectivo final de optimizar o rendemento deportivo e velar polo adecuado estado de saúde dos deportistas mediante a prevención e o diagnóstico precoz.

Obxectivos da Unidade de Fisioloxía do Esforzo

Orientados á valoración funcional, planificación e optimización do adestramento:
- Valoración obxectiva da capacidade funcional do deportista en relación coa actividade física realizada.
- Control e valoración da adaptación fisiológica ao adestramento.
- Orientación sobre prescrición de cargas de traballo con obxecto de colaborar cos adestradores na planificación do adestramento.
- Axuste do ritmo de competición en deportistas que preparan unha proba de longa duración.
- Control e valoración da adaptación fisiológica ao adestramento.
- Valoración dun inesperado baixo rendemento.
- Valoración da evolución do deportista en distintos momentos da tempada.
- Definición do perfil fisiológico e elaboración de valores de referencia para os diferentes deportes.
- Elaboración de protocolos especiais para as diferentes especialidades deportivas, tentando reproducir o xesto biomecánico específico de cada modalidade.
Orientados cara á tutela da saúde do deportista:
- Estudar a adaptación ao exercicio dos diferentes aparellos e sistemas do organismo.
- Valoración das respostas ao exercicio fisiológicas/patolóxicas.
- Objetivar procesos patolóxicos que non aparecen en repouso.
- Valoración de deportistas con sospeita de asma inducida polo esforzo.

Estudos, valoración e/ou probas

Probas de valoración en laboratorio:
- Espirometría basal
- Espirometrías postesfuerzo
- Proba de esforzo aeróbica: ergoespirometría con determinación de limiares por método ventilatorio e/ou metabólico en tapiz rodante, cicloergómetro e ergómetros específicos de remo e piragua.
- Proba anaeróbica.
Probas no terreo deportivo: tests de campo.

Obxectivos da Unidade

Análise, valoración e prevención de patoloxías de columna vertebral e membros inferiores a través do estudo do comportamento dinámico da postura, o apoio, a marcha ou o xesto deportivo mediante un estudo morfo-articular e coa axuda de sistemas informatizados específicos de análises de presións plantares.
Realización e interpretación das probas diagnósticas complementarias de Imaxe ante calquera patoloxía aguda e/ou crónica xurdida da práctica deportiva, permitindo a elaboración dun diagnóstico precoz e preciso.
Aplicación da radioloxía convencional na valoración do aparello locomotor e cardiovascular de forma específica e o resto de órganos e sistemas naqueles casos que se requiran
Aplicación da ecografía músculo esquelética no diagnóstico e valoración da patoloxía deportiva
Análise cuantificada da dinámica postural mediante plataformas e persoais instrumentados de alta sensibilidade.
Elaboración de programas de reeducación postural e funcional con control obxectivo de resultados.
Deseño e verificación de persoais de descarga, compensación e/ou corrección de patoloxías do apoio plantar.
Xestión e coordinación das probas de diagnóstico por Imaxe de alta resolución (resonancia magnética, artro-resonancia, tomografía axial computerizada, gammagrafía ósea,...) realizadas en Centros Concertados.
Creación e desenvolvemento dun arquivo de Imaxe característico do deporte de Alta Competición.
Investigación da acción da actividade física sobre o organismo a través da observación obxectiva dos achados que achega a imaxe

Estudos, valoración e/ou probas

Dinámica Postural
- Estudos e Valoracións:
  - Estudo dinámico postural sistemático dentro do recoñecemento médico deportivo
  - Estudo específico segundo patoloxías e deportes
  - Estudos do xesto deportivo
- Equipamento Dispoñible:
  - Plataforma videoinformática SCAN GRAF de análise de presións plantares renovada en 2010
  - Scanner plantar SCAN FOOT
  - Plataforma baropodométrica RSScan International de 1,5 mtrs actualizada en 2014
  - Tapiz rodante para valoración de marcha e/ou carreira

Radioloxía
- Estudos e Valoracións:
  - Radioloxía ósea de aparello locomotor: valoración morfológica e dinámica do aparello locomotor en relación coa práctica deportiva específica.
  - Radioloxía de valoración lesional aguda e /ou por sobrecarga do aparello locomotor
  - Radioloxía morfológica de tórax: corazón, pulmóns e grandes vasos
  - Radioloxía de órganos e sistemas(cranio, abdome, etc.) segundo peticións
- Equipamento Dispoñible:
  - Equipo de radioloxía dixital de márcaa RADIOLOXÍA no propio Centro homologado e renovado na súa totalidade en xaneiro 2012
  - Sistema PACS de Carestream para a xestión e arquivo das imaxes

Ecografía músculo-esquelética
- Estudos e Valoracións:
  - Exploración ecográfica diagnóstica en patoloxía aguda e/ou por sobrecarga do deportista de alta competición
  - Protocolos de prevención de lesións con valoración morfológica e funcional de áreas específicas de seguimento.
  - Ecografía intervencionista
- Equipamento Dispoñible:
  - Ecógrafo de alta gama SIEMENS AcusonS2000
  - 3 sondas de alta resolución 14L5, 14L5 SP e 9L4

Servizos Concertados: RM e TAC
- Asistencia técnica concertada anualmente con clínicas externas
- Confirmación de diagnósticos realizados mediante exploración e técnicas básicas de valoración
- Estudos de seguimento de patoloxías derivadas da práctica deportiva en grupos de risco.

Arquivo de Imaxe
- Sistema informático de captura e arquivo informatizado de imaxes
- Creación dun arquivo dixital de Imaxe coa patoloxía e modificacións derivadas da práctica deportiva.

Obxectivos da Unidade de Laboratorio Clínico

Dentro das técnicas que se realizan no laboratorio clínico hai parámetros que son de utilidade exclusivamente clínica (seguimento médico de saúde), outros de utilidade clínica e deportiva (valoración da saúde e do adestramento) e finalmente outros de uso exclusivamente deportivo, que permiten facer un seguimento e valoración do adestramento e modificalo se fose necesario. Para lograr tales obxectivos o laboratorio clínico dispón dun amplo catalogo de probas a disposición dos médicos de federacións e deportistas. Algunhas delas englóbanse dentro do recoñecemento completo, que se realiza aos deportistas, mentres que outras son pedidas individualmente ao laboratorio clínico, mediante perfís específicos.

Estudos, valoración e probas

Os parámetros que actualmente se atopan dispoñibles no laboratorio clínico do Centro de Medicamento do Deporte son:

Análise Bioquímico Glicosa, urea, acedo úrico, creatinina, colesterol, triglicéridos, proteínas totais, albumina, CK, fosfatasa alcalina, GOT, GPT, GGT, LDH, sodio, potasio, cloro, calcio, fósforo, magnesio, ferro e bilirrubina total, así como HDL colesterol, CK-MB, bilirrubina conxugada e non conxugada e TIBC.
Análise hematológico Hematíes, hemoglobina, hematocrito, VCM, HCM, CCMH, IDE, plaquetas, VPM, PCT, IDP, leucocitos totais, neutrófilos, linfocitos, monocitos, eosinófilos e basófilos. Contaje de reticulocitos (total e porcentaxe)
Estudos de coagulación Tempo de protrombina (segundos e %), APTT e fibrinógeno.
Análise urinario: Glicosa, bilirrubina, corpos cetónicos, densidade, pH, proteínas, urobilinógeno, nitritos, sangue e leucocitos, sedimento urinario se existe alteración dalgún dos parámetros anteriores.
Bioquímica especial: Ferritina, cortisol, testosterona, TSH, FT4, FSH, LH, proxesterona, estradiol, prolactina, proteína C reactiva.
Estudos de test de campo: Análise de acedo láctico en micromuestra tratada con ácido perclórico.