Protocolo contra o racismo no fútbol
PROTOCOLO DE ACTUACIÓNS CONTRA O RACISMO, A XENOFOBIA E A INTOLERANCIA NO FÚTBOL
En Madrid, a 18 de Marzo de 2005
Os asinantes,
conscientes do papel que desempeña o deporte na nosa sociedade, da súa función de integración social, de promoción da diversidade, de educación e de contribución á saúde pública, así como dos valores que emanan do mesmo, como son o respecto mutuo, a tolerancia, a deportividade e a non discriminación das persoas;
resoltos a desenvolver adecuadamente o inxente potencial que ofrece o fútbol para rexeitar e combater activamente todo comportamento vejatorio, discriminatorio ou que resulte dalgún modo ofensivo, atentatorio ou intimidatorio cara ás comunidades étnicas ou os seus integrantes;
convencidos da necesidade de profundar na colaboración entre as institucións e axentes implicados no empeño de lograr que o deporte se desenvolva nunha contorna no que estea garantida a liberdade, a seguridade, a xustiza e o respecto da dignidade humana;
considerando que o racismo, a discriminación racial, a xenofobia e a intolerancia son fenómenos que constitúen unha ameaza grave para o deporte e para os seus valores éticos, urxe a adopción de medidas integrais tendentes a previr e erradicar do fútbol esas deleznables manifestacións;
decididos a evitar que o fútbol poida ser utilizado por racistas, xenófobos e violentos como un altofalante para a realización de condutas deplorables; e resoltos a tomar medidas precisas para rexeitar e combater activamente todo comportamento vejatorio, discriminatorio ou que resulte dalgún modo ofensivo, atentatorio ou intimidatorio cara ás comunidades étnicas ou os seus integrantes;
expresan un rexeitamento frontal e unha condena aberta dos actos racistas, xenófobos, intolerantes e violentos, así como de calquera intento de legitimación, xustificación ou banalización de tan graves comportamentos.
A tal fin, conviñeron aceptar e asumir libremente este compromiso e, en virtude do mesmo, obríganse a garantir, a cumprir e, no seu caso, a esixir o cumprimento das seguintes medidas:
MEDIDAS DE PREVENCIÓN E DE PROTECCIÓN DA INTEGRIDADE FÍSICA E MORAL DAS VÍTIMAS DE ACTOS RACISTAS, XENÓFOBOS E INTOLERANTES NO ÁMBITO DO DEPORTE.
1. Os asinantes comprométense a impulsar, promocionar e desenvolver campañas de prevención do racismo no fútbol, iniciativas ou accións conxuntas de difusión deste tipo de medidas, así como fórmulas de adhesión ou apoio alternativas.
2. A Real Federación Española de Fútbol, a liga Nacional de Fútbol Profesional e a Asociación de Futbolistas Españois comprométense a elaborar e publicar conxuntamente unha Guía de actuacións contra o racismo no fútbol, que será obxecto da máxima difusión, e que se confeccionará partindo das iniciativas desenvolvidas polas Federacións, Asociacións, Ligas e Clubs de fútbol, tanto en España como noutros países.
3. A Asociación de Futbolistas Españois comprométese a difundir o Protocolo entre os seus asociados, fomentando entre os mesmos condutas solidarias de apoio cara a aqueles compañeiros que sexan vítimas de actos racistas, xenófobos ou intolerantes.
4. A Real Federación Española de Fútbol, a liga Nacional de Fútbol Profesional e os clubs ou organizadores de partidos de fútbol comprométense a adoptar un Plan de acción contra o racismo, baseado no presente documento, que será obxecto dunha difusión adecuada e que conterá:
a) medidas disciplinarias internas, que os clubs aplicarán ao seu persoal, asociados, abonados e/ou clientes causantes de incidentes de índole racista, xenófobo ou intolerante no ámbito do deporte;
b) medidas de concienciación e sensibilización do persoal (deportivo ou non) e dos seus afeccionados e simpatizantes, sobre a grave ameaza que supón o racismo, a xenofobia e a intolerancia tanto para o fútbol, como para os valores que encarna;
c) accións dirixidas a prohibir, erradicar e/ou previr a difusión -por calquera vía ou medio- de mensaxes, símbolos e/ou consignas de contido racista, xenófobo ou intolerante;
As medidas previstas no citado plan serán debidamente publicitadas e serán parte integrante dos vínculos xurídicos asumidos polos clubs ou organizadores cos seus asociados.
5. Os clubs comprométense a difundir e explicitar, a través da megafonía e dos sistemas audiovisuais do estadio, mensaxes nos que claramente:
a) condénese e reprobe todo tipo de acto ou conduta racista, xenófoba ou intolerante;
b) dignifíquese , apoie e apoie ás vítimas de actos racistas xenófobos ou intolerantes, así como aos seus familiares;
c) infórmese adecuadamente das medidas disciplinarias que se adoptarán fronte a quen sexan identificados como autores de condutas racistas, xenófobas ou intolerantes;
d) lémbrese a posibilidade de eludir a imposición de medidasdisciplinarias contra o club organizador ou atenuar a súa responsabilidade, cando a participación dos afeccionados ou asistentes aos encontros permita localizar e identificar os autores de actos racistas, xenófobos ou intolerantes.
6. A Real Federación Española de Fútbol, a liga Nacional de Fútbol Profesional, os clubs e os organizadores de partidos de fútbol comprométense a aplicar, de forma inmediata, as prácticas protocolarias de fomento da deportividade o Xogo limpo que aplican outras Federacións Nacionais de fútbol nas súas respectivas competicións nacionais, así como UEFA e FIFA en partidos de
fútbol internacional (tanto en competicións de clubs como en Campionatos de equipos nacionais). Ditas prácticas incluirán a saída conxunta ao terreo de xogo dos árbitros e dos xogadores de ambos os equipos e o saúdo de todos os participantes antes da iniciación dos partidos e á súa conclusión.
7. Os clubs e organizadores de partidos de fútbol asinantes do presente documento obríganse a prohibir a venda ou distribución de panfletos, carteis, fanzines, adhesivos ou calquera publicación racista, dentro e nos arredores dos recintos. Igualmente comprométense a borrar inmediatamente todas as pintadas racistas, xenófobas ou de contido similar que sexan realizadas nas súas instalacións deportivas.
8. Os asinantes coinciden na necesidade de suprimir e eliminar as barreiras que dificultan a participación en competicións deportivas de deportistas estranxeiros afeccionados que estean a residir no noso país, apoian as iniciativas de integración intercultural a través do deporte e desexan liderar un proceso de modificación das regulamentacións deportivas que coadxuve á conformación dunha sociedade máis integradora e respectuosa cos inmigrantes.
O Consello Superior de Deportes e a Secretaría de Estado de Inmigración e Emigración comprométense a promover e impulsar un proceso de modificación das regulamentacións deportivas para permitir a participación de deportistas estranxeiros afeccionados que estean a residir no noso país nas mesmas condicións que os nacionais.
A adopción desta medida farase extensible a todas as modalidades deportivas, aplicarase sen excepcións en categorías inferiores e poderá ser modulada ou adaptada nas restantes categorías da competición, en función
das particularidades concorrentes en cada deporte.
O Consello Superior de Deportes e a Secretaría de Estado de Inmigración e Emigración comprométense a efectuar un seguimento e análise do impacto desta medida, en colaboración coas entidades deportivas, a fin de valorar a
conveniencia de adoptar medidas adicionais para favorecer a integración intercultural a través da práctica deportiva.
Os asinantes convidan a outras entidades públicas ou privadas a adoptar unha política semellante en materia de admisión de deportistas estranxeiros afeccionados nas competicións deportivas.
9. A Real Federación Española de Fútbol comprométese a propor á UEFA a introdución do comportamento antirracista dos afeccionados como parámetro para a clasificación en competicións internacionais baseada no Xogo limpo.
10. O Consello Superior de Deportes, a Real Federación Española de Fútbol, a LigaNacional de Fútbol Profesional e os clubs asinantes comprométense a proporcionar dotación económica que permita financiar a realización de programas de prevención do racismo no fútbol e de fomento da interculturalidad.
11. O Comité Técnico de Árbitros, como representante de todo o colectivo de árbitros de fútbol, apoia as liñas inspiradoras do presente documento e adhírese aos postulados que o sustentan. A Real Federación Española de Fútbol desexa que os árbitros sigan contribuíndo activamente á prevención deste fenómeno e poidan actuar con determinación ante estas deplorables condutas. A tal fin, a Real Federación Española de Fútbol impartirá as seguintes directrices ou instrucións en materia de arbitraxe:
a) Instruirase aos árbitros para que as actas arbitrais reflictan, de forma específica, todo tipo de ofensas ou incidentes racistas en que tomen parte tanto os participantes como o público. Así mesmo, e de forma progresiva, adoptaranse os formularios e modelos de actas para consignar este tipo de incidencias.
b) A paralización ou interrupción momentánea dos partidos onde se produzan condutas racistas, xenófobas ou intolerantes -tanto de obra como de palabra- será unha facultade reservada aos árbitros.
c) Cando os árbitros fagan uso da facultade prevista no apartado anterior instarán o organizador para que transmita -a través da megafonía e dos sistemas audiovisuais do estadio- mensaxes que condenen ese tipo de condutas e que insten os asistentes a observar un comportamento respectuoso con todos os participantes.
d) Cando os árbitros consideren que as ofensas ou condutas racistas,xenófobas ou intolerantes revistan suma gravidade, e antes de adoptar a decisión de suspender o partido, esgotarán as vías dirixidas a lograr que prosiga a súa celebración. Neste sentido, consultarán sobre a conveniencia de adoptar semellante decisión aos capitáns de ambos os equipos e aos mandos das Forzas e Corpos de Seguridade despregadas, e ordenarán ao organizador que difunda -a través da megafonía e dos sistemas audiovisuais do estadio- a posibilidade de acordar a suspensión no caso de que proseguisen os incidentes en cuestión.
12. A Real Federación Española de Fútbol e o seu Comité Nacional de Adestradores apoian as medidas que contén o presente documento e comprométense a divulgalas entre os adestradores, convidando a todo o colectivo de adestradores a que observen as pautas de comportamento plasmadas no presente documento e a que inculquen entre os xogadores baixo a súa dirección técnica a observancia do presente Protocolo.
13. As organizacións de afeccionados comprométense a promover a adhesión a este protocolo entre os abonados, socios, simpatizantes e as súas penas. Para ese efecto, Afeccións Unidas, asociación que actualmente integra agrupacións de penas e afeccionados de España comprométese a:
a) Incluír nos seus Estatutos as previsións do protocolo, facelo extensivo a todas as federacións de penas integradas na súa Asociación Nacional, e promover a súa adopción por todas as penas legal ou válidamente constituídas.
b) Non admitir ou, no seu caso, expulsar das organizacións de afeccionados a quen contravengan as obrigacións asumidas e incorporadas no protocolo.
c) Difundir activamente o protocolo entre afeccionados, abonados, socios, simpatizantes e as súas penas.
MEDIDAS DE LOCALIZACIÓN E CONTROL DE PARTICIPANTES EN INCIDENTES RACISTAS, XENÓFOBOS, INTOLERANTES E VIOLENTOS NO FÚTBOL.
Conscientes de que as medidas de prevención do racismo e outras condutas violentas son necesarias, pero non suficientes, para a erradicación desta secuela, e de que o mellor servizo que cabe realizar tanto ás vítimas deste tipo de abusos, como aos seus familiares, é localizar e sancionar aos infractores, os asinantes conveñen na necesidade de avanzar e completar as medidas actualmente aplicadas para a identificación de potenciais transgresores, polo que se comprometen a adoptar as seguintes iniciativas:
As autoridades públicas, o Ministerio do Interior e as Forzas e Corpos de Seguridade do Estado comprométense a:
14. Optimizar a utilización das videocámaras e os sistemas de videovigilancia para axudar á identificación dos causantes de incidentes racistas, xenófobos ou intolerantes.
15. Implantar un Plan de intervención específico para previr e reprimir os brotes de racismo, xenofobia e intolerancia no fútbol profesional. A posta en práctica do devandito plan, que se efectuará de forma progresiva, poderá ser estendida a outras competicións e comprenderá:
a) Unha relación ou enumeración dos problemas, dificultades e límites operativos ou loxísticos, que expón o sistema actual de prevención da violencia en espectáculos deportivos á hora de articular iniciativas de localización, control e represión dos brotes de racismo no fútbol.
b) A elaboración dun sistema de información específico que permita confeccionar un mapa de situación, proporcionando datos a nivel nacional sobre a entidade dos incidentes, a súa distribución territorial e a localización nas instalacións dos causantes deste tipo de incidentes.
c) O deseño e posta en práctica, en colaboración coa Real Federación Española de Fútbol, a liga Nacional de Fútbol Profesional, os clubs e os organizadores de partidos de fútbol, de accións de formación especiais dirixidas a Coordinadores de Seguridade e responsables de seguridade privada das organizacións deportivas.
d) O fomento da cooperación internacional neste ámbito, secundando as iniciativas que a nivel internacional póidanse expor, a través das canles e foros existentes.
e) A Oficina Nacional de Deportes da Dirección Xeral da Policía realizará un seguimento específico sobre o grao de aplicación e cumprimento do Plan, para o que confeccionará informes trimestrais, semestrais e anuais.
16. As autoridades públicas comprométense a pór a disposición dos clubs de fútbol os medios técnicos e os recursos actualmente dispoñibles, sempre que iso sexa posible, a fin de que as organizacións deportivas privadas poidan tomar medidas disciplinarias internas fronte aos seus asociados, socios, abonados e/ou clientes que se vexan implicados en incidentes de tipo racista,xenófobo ou intolerante e, en xeral, en actos que vulneren a normativa sobreprevención da violencia nos espectáculos deportivos.
17. A Real Federación Española de Fútbol, a liga Nacional de Fútbol Profesional, os clubs e os organizadores de partidos de fútbol comprométense a extremar as accións tendentes a detectar a exhibición de simboloxía e a identificación dos causantes de ofensas racistas, xenófobas e intolerantes;colaborando e participando activamente na localización dos mesmos e adoptando medidas de protección e reparación moral das vítimas de ofensas racistas.
18. A Real Federación Española de Fútbol, a liga Nacional de Fútbol Profesional,os clubs e os organizadores de partidos de fútbol establecerán un sistema de información específico que permita coñecer a distribución por clubs e a localización nos estadios dos participantes en incidentes de tipo racista, xenófobo e intolerante.
19. A Real Federación Española de Fútbol e a liga Nacional de Fútbol Profesional elaborarán un informe trimestral, de cada un dos clubs de 1ª e 2ª División, que se confeccionará coa información reflectida polos árbitros nas actas dos partidos e, fundamentalmente, cos datos solicitados e reflectidos polos delegados-informadores da Real Federación Española de
Fútbol, en cuxos informes se conterá un apartado específico dedicado aos incidentes de tipo racista.
20. Para coadxuvar á identificación e localización dos potenciais causantes de incidentes de tipo racista, a Real Federación Española de Fútbol e a liga Nacional de Fútbol Profesional introducirán as modificacións normativas que permitan aos órganos disciplinarios deportivos que interveñan en asuntos desta índole poidan atenuar ou eximir de responsabilidade aos clubs e organizadores, cando a colaboración e participación do público asistente sexa determinante para a localización e identificación dos autores de actos racistas, xenófobos ou intolerantes.
MEDIDAS DE REPRESIÓN E SANCIÓN DOS INCIDENTES RACISTAS, XENÓFOBOS, INTOLERANTES E VIOLENTOS NO FÚTBOL.
As autoridades públicas, convencidas da necesidade de entender de forma específica o fenómeno do racismo no fútbol dentro do deseño e posta en práctica dunha política de represión da violencia nos espectáculos deportivos, comprométense a:
21. Aplicar con todo rigor a vixente normativa de orde pública que permite reprimir e sancionar adecuadamente os brotes de carácter racista ou xenófobo e de intolerancia que acontezan no deporte.
22. Promover as reformas lexislativas que resulten precisas para tipificar, coa especificidade que merecen, os brotes de racismo, xenofobia e intolerancia que poidan aparecer nos espectáculos deportivos.
23. Incluír a represión e sanción dos incidentes de carácter racista nos ámbitos de actuación prioritaria dos dispositivos de prevención de laviolencia en espectáculos deportivos.
24. Velar porque os órganos disciplinarios da Real Federación Española de Fútbol e a liga Nacional de Fútbol Profesional apliquen de forma inflexible a normativa disciplinaria que cualifica como infraccións moi graves os actos, condutas ou ofensas racistas, xenófobas e intolerantes, no marco do disposto polo Artigo 76 da Lei do Deporte.
Todas as organizacións deportivas en xeral e os clubs en particular comprométense a adoptar medidas disciplinarias internas fronte aos seus asociados, abonados e/ou clientes que se vexan implicados en incidentes racistas, xenófobos ou intolerantes e, en xeral, en actos que vulneren a normativa sobre prevención da violencia nos espectáculos deportivos. A tal fin, obríganse a:
25. Establecer como condición ou requisito necesario para obter abonos de tempada ou outros títulos que permitan o acceso regular aos estadios, que os seus titulares ou posuidores non sexan sancionados por participar en incidentes de tipo racista, xenófobo ou intolerante e, en xeral, en actos que vulneren a normativa sobre prevención da violencia nos espectáculos deportivos.
Semellantes previsións serán incluídas nas condicións de venda das entradas.
26. Incluír nas súas normas de réxime interior, ou nos documentos ou títulos xurídicos que regulen os dereitos e deberes dos seus asociados, abonados e/ou clientes, normas que contemplen a facultade das organizacións do evento para:
a) Impedir o acceso e/ou expulsar do recinto a quen inciten, participen ou participasen en incidentes de tipo racista, xenófobo ou intolerante e, en xeral, en actos que vulneren a normativa sobre prevención da violencia nos espectáculos deportivos.
b) Cancelar os abonos de tempada ou outros títulos que permitan o acceso regular aos estadios cando os seus titulares ou posuidores sexan sancionados por participar en incidentes de tipo racista, xenófobo ou intolerante e, en xeral, en actos que vulneren a normativa sobre prevención da violencia nos espectáculos deportivos.
27. Divulgar de forma adecuada e específica as medidas disciplinarias internas que o organizador pode adoptar fronte aos causantes de incidentes racista, xenófobos ou intolerantes. Dita difusión realizarase mediante:
a) a inserción de carteis publicitarios no recinto;
b) a inclusión de mencións específicas no dorso das entradas;
c) a exhibición e difusión de mensaxes audiovisuais a través dos dispositivos destas características dispoñibles en cada recinto.
28. Emprender accións legais contra os titulares ou propietarios de páxinas web que utilizan signos ou elementos distintivos dos clubs en combinación con mensaxes e/ou simboloxía racista, xenófoba ou totalitaria.
29. Exercitar ou promover o exercicio de accións legais contra quen, por calquera forma, utilicen ou exhiban en lugares públicos signos ou elementos distintivos dos clubs en combinación con mensaxes e/ou simboloxía racista, xenófoba ou totalitaria.
30. Os clubs ou organizadores comprométense a retirar, privar ou non outorgar vantaxes, beneficios ou privilexios de calquera índole aos seareiros implicados en incidentes racistas, xenófobos ou intolerantes. Esta medida farase extensible a quen participen na difusión -por calquera vía ou medio- de mensaxes, símbolos e/ou consignas de contido racista, xenófobo ou intolerante; ben actúen de forma illada, ou ben o fagan en coordinación e/ou conxuntamente con outros, formen ou non unidade de acción, agrupación ou grupo, e áchense regularizados ou non.
31. As autoridades públicas comprométense, en colaboración coas organizacións deportivas privadas e o resto dos asinantes, a avanzar no proceso de regularización asociativa das inchadas.
Os asinantes comprométense a colaborar activamente para lograr a aplicaciónefectiva das medidas enumeradas no presente documento, a remover os obstáculos que dificulten a súa posta en práctica e a velar polo seu cumprimento.
Así mesmo, acordan confiar o seguimento e control das obrigacións e deberes reciprocamente asumidos polos asinantes ao Observatorio do racismo, a xenofobia e a violencia no deporte, creado no seo da Comisión Nacional contra a Violencia nos Espectáculos Deportivos, a quen se comunicará calquera incumprimento ou incidencia de que teñan coñecemento, que dificulte a adopción e posta en práctica dos compromisos asumidos.
En Madrid, a 18 de Marzo de 2005