Obxectivos, prestacións e unidades

Obxectivos da Unidade de Antropometría

• Estudo da composición corporal, para descartar problemas de saúde como obesidade e malnutrición.
• Determinación dos compoñentes do peso corporal de cada deportista e posterior valoración en relación cos requirimentos da actividade física que práctica.
• Asesoramento sobre o peso que deben alcanzar aqueles deportistas que compiten por categorías de peso.
• Planificación e control dos cambios de peso ao longo da tempada, é dicir, desde a pretemporada ata a competición.
• Seguimento do deportista sometido a réxime dietético, xa sexa orientado para reducir como para aumentar o peso corporal.
• Estudo do perfil de distribución da graxa subcutánea, mediante a medición dos pliegues cutáneos tanto en tronco como en extremidades.
• Monitorización dos cambios morfológicos e de composición corporal nos deportistas novos, durante o crecemento, desenvolvemento e maduración.
• Valoración do perfil de desenvolvemento muscular ao nivel dos diferentes segmentos.
• Descrición morfológica do deportista mediante a análise do somatotipo.
• Elaboración do perfil de proporcionalidade individual e por modalidade deportiva.
• Valoración da forza isométrica de mans, brazos, costas e pernas.
• Valoración da flexibilidade.
• Estimación da auga corporal total e por segmentos corporais.
• Obtención dos valores de referencia dentro de cada área, co fin de obter o perfil antropométrico característico de cada modalidade deportiva, aplicable en estudos valorativos doutras poboacións e na detección de talentos deportivos.

Estudos, valoración e/ou probas

• Protocolos Antropométricos:
  • Completo: Inclúe 55 variables antropométricas para o estudo da composición corporal, somatotipo e proporcionalidade.
  • Básico: Inclúe 22 variables antropométricas, para o estudo da composición corporal e somatotipo.
  • Control de composición corporal: Inclúe 14 variables antropométricas.
• Técnicas:
  • Antropométria
  • Bioimpedancia.
  • Ultrasóns
• Outras Probas:
  • Dinamometría isométrica. (Sistema de Jackson)
  • Flexibilidade: Banco de Flexibilidade (Lafayette)

Obxectivos da Unidade de Aparello Locomotor:

• Valoración morfológica e funcional dos compoñentes do sistema osteoarticular.
• Valoración da repercusión que sobre o sistema osteoarticular exerce o adestramento de alto nivel (patoloxías por sobrecarga). 
• Valoración da patoloxía específica de cada especialidade deportiva sobre o aparello locomotor. 
• Valoración e tratamento da lesión deportiva. 
• Prescrición de pautas de tratamento especializado para a reincorporación precoz á práctica deportiva. 
• Elaboración de recomendacións para practicar deporte de alto rendemento co mínimo de sobrecarga osteoarticular. 
• Aplicación da Ecografía Músculo-esquelética como técnica diagnóstica específica das exploracións do aparello locomotor.

Estudos, valoración e/ou probas:

• A Sala Asistencial (ou Sala de Curas) da Unidade de Aparello Locomotor conta co equipamento necesario para a atención asistencial do deportista (mesa e lámpadas de quirófano, material de curas e vendaxe, etc.) podendo atender:
  • Diagnóstico e tratamento de feridas: curas, suturas etc...
  • Diagnóstico e tratamento de lesións de partes brandas: infiltracións locais, artrocentesis, inmovilizaciones funcionais, vendaxes etc...
  • Diagnóstico e tratamento de lesións óseas: reducións pequenas articulacións/ ósos, vendaxes escayolados etc.
  • Tratamento con Plasma Rico en Plaquetas, PRP, para favorecer, estimular ou iniciar o proceso de cicatrización, rexeneración ou curación de tecidos.
• Ecografía Músculo-esquelética: a Unidade conta cun  Ecógrafo de alta resolución ATL HDI-3500 que permite o diagnóstico ecográfico de lesións de partes brandas (músculos, ligamentos, tendóns, nervios, bolsas, etc.)

Obxectivos da Unidade de Control do Rendemento:

• Control biomédico do adestramento de maneira individualizada en función de cada deporte usando parámetros como a CPK, Urea, Hemoglobina e percepción subxectiva das cargas de adestramento. Todos eses datos complementaranse coa información dada polo test de rendemento.
• Avaliación do rendemento deportivo mediante distintos test de potencia muscular, saltos, determinación do estado muscular a través de tensiomiografía, tests específicos de cada deporte e test de campo.
• Recuperación post-exercicio. Unha das claves da mellora do rendemento dos nosos deportistas é o deseño dun protocolo individualizado de recuperación post-exercicio.
• Preparación e posta a punto para a competición (Tapering and Peaking). Realízase un afinamiento e posta a punto para a competición en coordinación cos adestradores. Para iso débense determinar e adaptar as cargas de adestramento así como a frecuencia das sesións dunha maneira individualizada a través dos datos obtidos por algún do test descritos anteriormente (lactatos, eficiencia enerxética, etc.).
• Asesoramento médico a adestradores e deportistas que así o requiran incluíndo axuda ao deseño da preparación de viaxes a competicións internacionais e a preparación e aclimatación do deportista fronte a cambios de horarios ou condicións ambientais.
• Asesoramento especializado na procura da mellora de rendemento da muller deportista.

Estudos, valoración e/ou probas:

• Determinación de CPK e urea.
• Test de lactato.
• Avaliación do estado muscular mediante tensiomiografía.
• Test de potencia muscular.
• Test de saltos.
• Test de economía de carreira.
• Test de potencia e de estado estable en cicloergómetro.
• Test específicos para cada deporte.
• Deseño de estratexias de recuperación post-exercicio.

Equipamento:

• Tensiomiografo.
• Optogait.
• T-Force (encoder lineal).
• Reflotrón-Plus.
• Laktate plus.
• Cardgirus.

Obxectivos da Unidade de Cardiología:

• Valoración morfológica e funcional do sistema cardiovascular do deportista, en repouso e exercicio, co fin de descartar calquera patoloxía cardiovascular e en concreto aquelas que aparecen como causas máis frecuentes de morte súbita en deportistas.
• Valoración daqueles deportistas con sospeita de cardiopatía ou cardiopatía diagnosticada coa finalidade de establecer tanto a aptitude ou idoneidade para a práctica de cada especialidade deportiva e nivel de competición, así como as pautas de tratamento e seguimento precisas.
• Estudar posibles signos de fatiga cardíaca, e por tanto colaborar no diagnóstico dunha síndrome de sobreentrenamiento.
• Valoración e seguimento das adaptacións cardiovasculares ao adestramento.
• Valoración das alteracións electrocardiográficas e trastornos do ritmo cardíaco, e a súa posible relación co adestramento.
• Elaboración de valores de referencia dos distintos parámetros cardiológicos, nos deportistas de alto nivel das diferentes especialidades.

Estudos, valoración e/ou probas

• Recoñecemento cardiológico básico
  • Valoración dos antecedentes patolóxicos persoais e familiares.
  • Actividade deportiva realizada.
  • Exploración física cardiológica.
  • Electrocardiograma de repouso de doce derivacións con tira de ritmo.
• Recoñecemento cardiológico completo
  • Recoñecemento cardiológico básico
  • Radiografía de tórax
  • Ecocardiograma doppler-cor
  • Proba de esforzo máxima
• Outras exploracións complementarias
  • Monitorización ambulatoria Holter de ECG
  • Monitorización ambulatoria da tensión arterial
  • Estudo da variabilidade da frecuencia cardíaca
  • Estudo da dispersión do QT

As probas de valoración funcional que se realizan na Unidade de Fisioloxía do Esforzo son un apoio científico-médico ao proceso do adestramento co obxectivo final de optimizar o rendemento deportivo e velar polo adecuado estado de saúde dos deportistas mediante a prevención e o diagnóstico precoz.

Obxectivos da Unidade de Fisioloxía do Esforzo

• Orientados á valoración funcional, planificación e optimización do adestramento:
  • Valoración obxectiva da capacidade funcional do deportista en relación coa actividade física realizada.
  • Control e valoración da adaptación fisiológica ao adestramento. 
  • Orientación sobre prescrición de cargas de traballo con obxecto de colaborar cos adestradores na planificación do adestramento.
  • Axuste do ritmo de competición en deportistas que preparan unha proba de longa duración.
  • Control e valoración da adaptación fisiológica ao adestramento.
  • Valoración dun inesperado baixo rendemento.
  • Valoración da evolución do deportista en distintos momentos da tempada.
  • Definición do perfil fisiológico e elaboración de valores de referencia para os diferentes deportes.
  • Elaboración de protocolos especiais para as diferentes especialidades deportivas, tentando reproducir o xesto biomecánico específico de cada modalidade.
• Orientados cara á tutela da saúde do deportista:
  • Estudar a adaptación ao exercicio dos diferentes aparellos e sistemas do organismo.
  • Valoración das respostas ao exercicio fisiológicas/patolóxicas.
  • Objetivar procesos patolóxicos que non aparecen en repouso.
  • Valoración de deportistas con sospeita de asma inducida polo esforzo.

Estudos, valoración e/ou probas

• Probas de valoración en laboratorio:
  • Espirometría basal
  • Espirometrías postesfuerzo
  • Proba de esforzo aeróbica: ergoespirometría con determinación de limiares por método ventilatorio e/ou metabólico en tapiz rodante, cicloergómetro e ergómetros específicos de remo e piragua.
  • Proba anaeróbica.
• Probas no terreo deportivo: tests de campo.

COMPETENCIAS DA UNIDADE DE FISIOTERAPIA

• Valoración física e da capacidade  funcional do deportista dentro do seu  contexto deportivo.
• Deseño do plan de intervención de fisioterapia atendendo a criterios de adecuación, validez e eficacia.
• Execución do plan de intervención de fisioterapia  utilizando ferramentas terapéuticas atendendo á individualidade do deportista lesionado.
• Avaliación da evolución do deportista no transcurso do tratamento.
• Seguimento da progresión  deportiva  do deportista tras o seu reincorporación á actividade.
• Elaboración de programas e pautas de prevención das lesións producidas no ámbito deportivo.
• Promoción e educación do deportista na protección da súa saúde.
• Acompañamento, asistencia e tratamento dos deportistas nas competicións deportivas.

FERRAMENTAS TERAPEUTICAS DE FISIOTERAPIA

• Terapia Miofascial
• Punción Seca
• Vendaxes Funcionais
• Reeducación Postural Global
• Programas de propiocepción
• Programas e exercicios funcionais específicos de cada deporte
• Hidroterapia e baños de contraste
• Diatermia
• Ondas de Choque
• Láser
• Electroterapia analgésica e antiinflamatoria
• Electroestimulación muscular
• Magnetoterapia
• Microondas
• Ultrasón
• Parafina
• Terapias  Manuais
• Osteopatía
• Kinesiotape

 Obxectivos da Unidade

• Análise, valoración e prevención de patoloxías de columna vertebral e membros inferiores a través do estudo do comportamento dinámico da postura, o apoio, a marcha ou o xesto deportivo mediante un estudo morfo-articular e coa axuda de sistemas informatizados específicos de análises de presións plantares.
•  Realización e interpretación das probas diagnósticas complementarias de Imaxe ante calquera patoloxía aguda e/ou crónica xurdida da práctica deportiva, permitindo a elaboración dun diagnóstico precoz e preciso.
• Aplicación da radioloxía convencional  na valoración do aparello locomotor e cardiovascular de forma específica e o resto de órganos e sistemas naqueles casos que se requiran
• Aplicación da ecografía músculo esquelética no diagnóstico e valoración da patoloxía deportiva
• Análise cuantificada da dinámica postural mediante plataformas e persoais instrumentados de alta sensibilidade.
• Elaboración de programas de reeducación postural e funcional con control obxectivo de resultados.
• Deseño e verificación de persoais de descarga, compensación e/ou corrección de patoloxías do apoio plantar.
• Xestión e coordinación das probas de diagnóstico por Imaxe de alta resolución (resonancia magnética, artro-resonancia, tomografía axial computerizada, gammagrafía ósea,...) realizadas en Centros Concertados.
• Creación e desenvolvemento dun arquivo de Imaxe característico do deporte de Alta Competición.
• Investigación da acción da actividade física sobre o organismo a través da observación obxectiva dos achados que achega a imaxe

Estudos, valoración e/ou probas

• Dinámica Postural
  • Estudos e Valoracións:
    • Estudo dinámico postural sistemático dentro do recoñecemento médico deportivo
    • Estudo específico segundo patoloxías e deportes
    • Estudos do xesto deportivo
  • Equipamento Dispoñible:
    • Plataforma videoinformática SCAN GRAF de análise de presións plantares renovada en 2010
    • Scanner plantar SCAN FOOT
    • Plataforma baropodométrica RSScan International de 1,5 mtrs actualizada en 2014
    • Tapiz rodante para valoración de marcha e/ou carreira

• Radioloxía
  • Estudos e Valoracións:
    • Radioloxía ósea de aparello locomotor: valoración morfológica e dinámica do aparello locomotor en relación coa práctica deportiva específica.
    • Radioloxía de valoración lesional aguda e /ou por sobrecarga do aparello locomotor
    • Radioloxía morfológica de tórax: corazón, pulmóns e grandes vasos
    • Radioloxía de órganos e sistemas(cranio, abdome, etc.) segundo peticións
  • Equipamento Dispoñible:
    • Equipo de radioloxía dixital de márcaa RADIOLOXÍA no propio Centro homologado e renovado na súa totalidade en xaneiro 2012
    • Sistema PACS de Carestream para a xestión e arquivo das imaxes

• Ecografía músculo-esquelética
  • Estudos e Valoracións:
    • Exploración ecográfica diagnóstica en patoloxía aguda e/ou por sobrecarga do deportista de alta competición
    • Protocolos de prevención de lesións con valoración morfológica e funcional de áreas específicas de seguimento.
    • Ecografía intervencionista
  • Equipamento Dispoñible:
    • Ecógrafo de alta gama SIEMENS AcusonS2000
    • 3 sondas de alta resolución 14L5, 14L5 SP e 9L4

• Servizos Concertados: RM e TAC
  • Asistencia técnica concertada anualmente con clínicas externas
  • Confirmación de diagnósticos realizados mediante exploración e técnicas básicas de valoración
  • Estudos de seguimento de patoloxías derivadas da práctica deportiva en grupos de risco.

• Arquivo de Imaxe
  • Sistema informático de captura e arquivo informatizado de imaxes
  • Creación dun arquivo dixital de Imaxe coa patoloxía e modificacións derivadas da práctica deportiva.

Obxectivos da Unidade de Laboratorio Clínico

Dentro das técnicas que se realizan no laboratorio clínico hai parámetros que son de utilidade exclusivamente clínica (seguimento médico de saúde), outros de utilidade clínica e deportiva (valoración da saúde e do adestramento) e finalmente outros de uso exclusivamente deportivo, que permiten facer un seguimento e valoración do adestramento e modificalo se fose necesario. Para lograr tales obxectivos o laboratorio clínico dispón dun amplo catalogo de probas a disposición dos médicos de federacións e deportistas. Algunhas delas englóbanse dentro do recoñecemento completo, que se realiza aos deportistas, mentres que outras son pedidas individualmente ao laboratorio clínico, mediante perfís específicos.

Estudos, valoración e probas

Os parámetros que actualmente se atopan dispoñibles no laboratorio clínico do Centro de Medicamento do Deporte son:

• Análise Bioquímico Glicosa, urea, acedo úrico, creatinina, colesterol, triglicéridos, proteínas totais, albumina, CK, fosfatasa alcalina, GOT, GPT, GGT, LDH, sodio, potasio, cloro, calcio, fósforo, magnesio, ferro e bilirrubina total, así como HDL colesterol, CK-MB, bilirrubina conxugada e non conxugada e TIBC.
• Análise hematológico Hematíes, hemoglobina, hematocrito, VCM, HCM, CCMH, IDE, plaquetas, VPM, PCT, IDP, leucocitos totais, neutrófilos, linfocitos, monocitos, eosinófilos e basófilos. Contaje de reticulocitos (total e porcentaxe)
• Estudos de coagulación Tempo de protrombina (segundos e %), APTT e fibrinógeno.
• Análise urinario: Glicosa, bilirrubina, corpos cetónicos, densidade, pH, proteínas, urobilinógeno, nitritos, sangue e leucocitos, sedimento urinario se existe alteración dalgún dos parámetros anteriores.
• Bioquímica especial: Ferritina, cortisol, testosterona, TSH, FT4, FSH, LH, proxesterona, estradiol, prolactina, proteína C reactiva.
• Estudos de test de campo: Análise de acedo láctico en micromuestra tratada con ácido perclórico.

Doutra banda, hoxe en día acéptase a importancia dunha correcta alimentación no mantemento da saúde, importancia que é aínda maior para quen realizan deporte con asiduidade.

Obxectivos da Unidade de Medicamento Interno, Endocrionologia e Nutrición.

• Valoración médica global dos deportistas que acoden por primeira vez ao Centro de Medicamento do Deporte: historia clínica, exploración, valoración analítica e clínica, tratamento se o precisan, e elaboración de informe médico.
• Revisións periódicas e seguimento médico do deportista.
• Estudo e corrección dos hábitos alimenticios dos deportistas.
• Programas de educación sobre os hábitos correctos de alimentación para os deportistas da residencia "Joaquín Blume" de Madrid, e aos das federacións que o soliciten.
• Elaboración e control das dietas da residencia "Joaquín Blume" de Madrid.
• Elaboración de dietas especiais aos deportistas que o requiran.
• Elaboración de programas de axudas ergogénicas para os deportistas ou federacións que o soliciten.
• Tratamento e seguimento dos deportistas con problemas de peso e /ou desordenes na alimentación.
• Estudo hormonal das deportistas que o requiran. Seguimento e tratamento das deportistas con alteracións do ciclo menstrual.
• Servizo de referencia en casos médicos específicos.
• Realización de probas de control de feminidade (cromatina sexual).
• Predición de talla.
• Servizo de asistencia médica inmediata no deportista que o requiran.
• Xestión de medicamentos.

Estudo científico dos factores que están asociados coa participación e o rendemento no deporte, o exercicio e outros tipos de actividade física, tendo dous obxectivos principais: por unha banda axudar ao deportista a utilizar principios psicolóxicos para mellorar o seu rendemento, e doutra banda comprender como a participación no deporte afecta o desenvolvemento psicolóxico do individuo, a súa saúde e benestar ao longo do seu ciclo vital.

Obxectivos da Unidade de Readaptación Física:

• Asistencia e recuperación do deportista lesionado:
  • Asistencia médica especializada ao deportista.
  • Elaboración e aplicación de programas de readaptación física no tratamento dos deportistas lesionados e a súa rápida incorporación ao adestramento.
• Prevención de lesións deportivas:
  • Valoración funcional da lesión deportiva mediante a batería de probas funcionais, coa dobre finalidade de prescribir o programa de tratamento e indicar a aptitude para a práctica de cada especialidade deportiva e nivel de competición.
  • Elaboración e aplicación de programas de prevención de lesións en deportistas segundo cada especialidade deportiva e nivel de competición.

Estudos, valoración e/ou probas.

• Probas de valoración funcional do deportista lesionado:
  • Probas isocinéticas.
  • Probas neuromusculares EMG (en implementación).
  • Probas de propiocepción e coordinación.
• Readaptación Física:
  • Consulta programada (Historia clínica, valoración de probas complementarias, diagnóstico e prescrición do tratamento)
  • Programas de readaptación á forza.
  • Programas de readaptación á flexibilidade.
  • Programas de readaptación á propiocepción e coordinación.
• Consulta Asistencial a demanda:
  • Historia clínica, valoración de probas complementarias, diagnóstico e prescrición do tratamento ou/e interconsultas con outras especialidades.