FUT Fútbol
|
|
|
|
0 AMBITO DE APLICACIÓN
A presente Norma Regulamentaria é de aplicación en todos aqueles campos que se realicen total ou parcialmente con fondos do Consello Superior de Deportes para a práctica do fútbol e para a celebración de competicións da Real Federación Española de Fútbol (RFEF). É competencia da devandita Federación deportiva a homologación de cada instalación para a organización de competicións oficiais de fútbol a nivel nacional e internacional de seleccións nacionais. Este documento foi elaborado coa finalidade de normalizar os aspectos regulamentarios de toda instalación útil para a práctica dese deporte, para o que se tiveron en conta os Regulamentos Internacionais vixentes e someteuse a consulta da Real Federación Española de Fútbol.
1 TAMAÑO DO CAMPO
O campo de xogo é un rectángulo de dimensións entre os límites que se indican a continuación:
| DIMENSIÓNS DO CAMPO | Lonxitude (Liñas de banda) (m) |
Anchura (Liñas de meta) (m) |
|---|---|---|
| Máximo | 120 | 90 |
| Mínimo | 90 | 45 |
A lonxitude das liñas de banda deberá ser superior á lonxitude das liñas de meta. Véxase
Para competicións internacionais o tamaño do campo deberá estar entre as seguintes dimensións:
|
DIMENSIÓNS DO CAMPO Competicións Internacionais |
Lonxitude (Liñas de banda) (m) |
Anchura (Liñas de meta) (m) |
|---|---|---|
| Máximo | 110 | 75 |
| Mínimo | 100 | 64 |
En terreos de xogo onde se vaian a celebrar partidos de alto nivel deportivo recoméndase que as dimensións do mesmo sexan 105 m x 68 m. Estas dimensións son obrigatorias en partidos de competicións finais da Copa Mundial da FIFA e de competicións finais de confederacións que se celebren en calquera parte do mundo.
Segundo os niveis das competicións que se celebrarán sobre o campo de xogo recoméndanse as seguintes dimensións
|
DIMENSIÓNS DO CAMPO DE XOGO SEGUNDO NIVEIS |
|||
|
NIVEL |
DIMENSIÓNS (m) |
||
|
Lonxitude (Liñas de banda) |
Anchura (Liñas de meta) |
||
|
Competicións ámbito rexional, local, recreativo, cadetes (Sub-16) |
Mínimo |
90 |
50 |
|
Recomendado |
100 |
60 |
|
|
Competicións nacionais |
Afeccionados, Xuvenís (Sub-18), Autonómicas |
100 |
60 |
|
2ª B e 3ª División |
Mínimo |
100 |
64 |
|
Recomendado |
105 |
68 |
|
|
1ª e 2ª División, Campionato de España, Supercopa, Copa RFEF |
105 |
68 |
En mini-fútbol, fútbol en iniciación, escolar e infantil, o campo poderá non axustarse ás dimensións mínimas indicadas, debendo adaptar ditas dimensións ás posibilidades dos xogadores segundo as súas idades, recomendándose as seguintes:
- Para menores de 14 anos e maiores de 12 anos: 90 m x 50 m
- Para menores de 12 anos e maiores de 10 anos: 64m x 45 m (Transversal ao campo de 100 x 64)
- Para menores de 10 anos e maiores de 8 anos: 60 m x 45 m (Transversal ao campo de 100 x 60)
- Para menores de 8 anos: 50 m x 35 m (Transversal ao campo de 90 x 50) e 52,50 x 34 (1/4 do campo de 105 x 68)
Os campos de xogo para estes niveis poden habilitarse longitudinal ou transversalmente sobre un campo de fútbol regulamentario, delimitándoos por exemplo mediante conos e marcándoos con pintura non permanente, tamén poden construírse independentes.
2 BANDAS EXTERIORES E SEGURIDADE. ÁREA AUXILIAR
Para facilitar o desenvolvemento e a seguridade do xogo por parte dos xogadores e a visión dos espectadores, no seu caso, ao redor do campo de xogo haberá un espazo libre de obstáculos (Portarías de futbol-7, torres de iluminación, elementos de rega, etc.) como mínimo de 1,50 m de anchura ao exterior das liñas de banda e das liñas de meta, co mesmo tipo de superficie deportiva que o terreo de xogo. É recomendable que o espazo libre tras as liñas de meta sexa de 2,50 m.
En terreos de xogo onde se vaian a celebrar partidos de alto nivel deportivo, é conveniente que, ademais das bandas exteriores antes indicadas, exista ao redor das bandas de seguridade, unha área auxiliar consistente nun espazo perimetral para anotadores, área técnica, cámaras, fotógrafos, publicidade, atención médica, recolle-balóns, zona de seguridade externa, etc. consistente nun espazo libre ata o valo ou elemento de separación dos espectadores, cunhas dimensións mínimas en 1ª e 2ª División de 4,50 m ao exterior das bandas e de 5,00 m ao exterior das metas, cun total, por tanto, de banda exterior máis área auxiliar de 6,00 m ao exterior de cada liña de banda e de 7,50 m ao exterior de cada liña de meta. En 2ªB e 3ª División recoméndanse como mínimo unha área auxiliar de 2,00 m ao exterior de cada liña de banda e de 3,00 m ao exterior de cada liña de meta, cun total, por tanto, de banda exterior máis área auxiliar de 3,50 m ao exterior de cada liña de banda e de 5,50 m ao exterior de cada liña de meta. A área auxiliar poderá ter o mesmo tipo de superficie deportiva que o terreo de xogo ou outra superficie máis apropiada ao seu uso.
Segundo as necesidades que se prevexan pode ser necesario ampliar as dimensións da área auxiliar e dispor tamén ao redor do campo un corredor de servizo pavimentado sen menoscabo da visibilidade dos espectadores.
Segundo os niveis das competicións que se celebrarán sobre o campo de xogo recoméndanse as seguintes bandas exteriores:
| DIMENSIÓNS DAS BANDAS EXTERIORES E ESPAZO LIBRE SEGUNDO NIVEIS |
Lonxitude (m) |
Anchura (m) |
|
|---|---|---|---|
| Competicións nacionais | Afeccionados, Xuvenís (Sub-18), Autonómicas | 2,50 | 1,50 |
| 2ª B e 3ª División | 2,50 | 1,50 | |
| 1ª e 2ª Division, Campionato de España | 5,50 | 3,50 | |
| Competicións ámbito rexional, local, recreativo, cadetes (Sub-16) | 7,50 | 6,00 |
As dimensións totais do campo, as bandas exteriores de seguridade e a área auxiliar serán
|
DIMENSIÓNS TOTAIS DO CAMPO DE XOGO, BANDAS EXTERIORES DE SEGURIDADE E ÁREA AUXILIAR, SEGUNDO NIVEIS |
|||
|
NIVEL |
DIMENSIÓNS (m) |
||
|
Lonxitude (Liñas de banda) |
Anchura (Liñas de meta) |
||
|
Competicións ámbito rexional, local, recreativo, cadetes (Sub-16) |
Mínimo |
95 |
53 |
|
Recomendado |
105 |
63 |
|
|
Competicións nacionais |
Afeccionados, Xuvenís (Sub-18), Autonómicas |
105 |
63 |
|
2ª B e 3ª División |
Mínimo |
105 |
67 |
|
Recomendado |
116 |
75 |
|
|
1ª e 2ª División, Campionato de España |
120 |
80 |
3 TRAZADO DO CAMPO
O trazado do campo será conforme coas figuras
Todas as liñas de marcas terán como máximo 12 cm de anchura e 10 cm como mínimo. Serán de cor preferiblemente branca de forma que se distinga claramente da cor do terreo de xogo. Todas as liñas forman parte da superficie que delimitan. As pinturas e substancias que se utilicen para a marcaxe do campo non conterán produtos químicos tóxicos para xogadores e mantedores do campo, só admitiranse produtos que o fabricante e provedor declaren como non tóxicos de acordo coa lexislación vixente e nos que se especifique a forma de uso, así como as proteccións requiridas no seu uso (luvas, protección dos ollos, lavado dos contactos coa pel, etc.). En calquera caso o cal (hidróxido de calcio) non se utilizará en ningún caso xa que pode causar queimaduras e irritacións graves na pel e os ollos en contacto con ela.
4 ALTURA LIBRE DE OBSTÁCULOS
Será de 20 m como mínimo sobre o campo e as bandas exteriores de seguridade.
5 ORIENTACIÓN
O eixo longitudinal do campo será N-S preferentemente, admitíndose unha variación comprendida entre NE-SO e NON-SE.
6 ILUMINACIÓN
A iluminación artificial será uniforme e de maneira que non provoque deslumbramiento dos xogadores, do equipo arbitral nin dos espectadores. Contará cos seguintes niveis mínimos de iluminación horizontal, rendemento de cor e máximos de deslumbramiento (GR) na área de xogo, de acordo cos criterios da norma UNE-EN 12193 “Iluminación de instalacións deportivas”, os cales se indican a continuación:
|
NIVEIS MÍNIMOS DE ILUMINACIÓN FÚTBOL (Exterior) |
||||
| NIVEL DE COMPETICIÓN | Iluminancia horizontal |
Rend. Cor (Ra) |
GR ≤ |
|
| E med (lux) |
Uniformidade |
|||
|
Competicións internacionais e nacionais alto nivel |
500 |
0,7 |
80 |
50 |
|
Competicións rexionais, adestramento alto nivel |
200 |
0,6 |
60 |
50 |
|
Competicións locais, adestramento e recreativo |
75 |
0,5 |
60 |
55 |
Para retransmisións de TV cor e gravación de películas requírese un nivel de iluminancia vertical en función da velocidade da acción e a dimensión do obxecto, na citada norma UNE-EN 12193, os deportes clasificáronse, nese sentido, en tres grupos A, B e C; o fútbol pertence ao grupo B. O valor da iluminancia vertical varia coa distancia da cámara ao obxecto, para determinalo véxase o seguinte gráfico:
Nivel de iluminación vertical a manter en función da distancia máxima de tiro das cámaras (UNE-EN-12193)
A iluminación debe conseguir un bo índice de reprodución cromática, para o que o seu rendemento de cor será Ra ≥ 60 como se indica na táboa anterior, no entanto recoméndase que sexa igual ou maior de 80. Así mesmo a temperatura de cor debe estar entre 4000º K e 6500ºK. Para televisión de alta definición (HD) os niveis son de maior esixencia.
A modo informativo indícase que a UEFA require niveis de iluminación vertical Ev entre 1.400 lux e 800 lux segundo o nivel das súas competicións, cunha temperatura de cor da fonte de luz entre 4000º K e 6000º K e un rendemento de cor Ra non inferior a 65 e recomendado maior ou igual de 90. Para retransmisións de TV competicións profesionais estarase aos niveis requiridos pola liga de Fútbol Profesional.
Os báculos ou as torres de iluminación non se colocarán en ningún caso nas bandas exteriores de seguridade, as cales estarán libres de obstáculos. A distribución dos báculos ou das torres de iluminación será en dúas liñas paralelas ás liñas de banda a unha distancia mínima delas de 4 m, dispondo tres, catro ou cinco en cada liña, a colocación lateral das luminarias proporciona unha boa uniformidade. Para evitar o deslumbramiento aos porteiros e asegurar unha boa iluminación da portaría e a súa área, non se colocarán báculos de iluminación no sector comprendido entre dúas rectas que teña como centro o punto medio da liña de meta e ditas rectas formen un ángulo de 10º ao carón e ao outro da devandita liña de meta.
A altura de montaxe das luminarias nos báculos ou torres de iluminación para que non haxa deslumbramiento, será como mínimo de 15 m (uso recreativo, escolar e competicións locais) ou 18 m (adestramento alto nivel e resto de competicións), en calquera caso o ángulo formado pola liña que vai desde a liña de montaxe das luminarias á liña central do campo será como mínimo de 25º.
Cando existan bancadas, os báculos ou torres instalaranse tras eles, se a bancada permíteo polo seu aforamento limitado, ou ben no catro esquinas, neste caso e para evitar o deslumbramiento dos porteiros e asegurar unha boa iluminación da portaría e a súa área, colocaranse no sector oposto ao campo formado por dúas rectas que partindo do centro da liña de meta e do centro da liña de banda, forman 15º e 5º respectivamente coas devanditas liñas. O ángulo formado pola liña que vai desde a liña de montaxe das luminarias ao centro do campo será como mínimo de 25º.
Cando as cubertas de bancadas teñan altura suficiente, as luminarias pódense colocar sobre elas en disposición lateral ás liñas de banda, a posición dos proxectores debe ser tal que o ángulo de enfoque coa vertical non sexa maior de 70º. Para evitar o deslumbramiento aos porteiros, non se colocarán báculos de iluminación no sector comprendido entre dúas rectas que teña como centro o punto medio da liña de meta e ditas rectas formen un ángulo de 15º ao carón e ao outro da devandita liña de meta. Outra posibilidade é concentrar a iluminación no catro esquinas, no entanto, a altura de montaxe deberá aumentarse para evitar deslumbramientos.
A iluminación evitará a contaminación lumínica na súa contorna e no ceo nocturno por reflexión e difusión da iluminación artificial, para o que o impacto lumínico potencial no medio ambiente valorarase de maneira que non alcance valores máximos de contaminación lumínica de acordo cos criterios da norma UNE-EN 12193 antes citada, nos seguintes conceptos:
|
VALORES MÁXIMOS DE CONTAMINACIÓN LUMÍNICA PARA INSTALACIÓNS DE ILUMINACIÓN EXTERIOR |
|||||
|
Zona ambiental |
Iluminación vertical en propiedades circundantes Ev (lux) |
Intensidade das luminarias na dirección de potencial contaminación lumínica I (cd) |
Proporción de fluxo luminoso no hemisferio superior ULR (%) |
||
|
Máximo |
Máximo recomendado |
Máximo |
Máximo recomendado |
Máximo |
|
|
E1 Zonas escuras como parques nacionais ou espazos protexidos |
2 |
0 |
2.500 |
0 |
0 |
|
E2 Zonas de baixa luminosidade como áreas residenciais, industriais ou rurais |
5 |
1 |
7.500 |
500 |
5 |
|
E3 Zonas de media luminosidade como industriais ou barrios residenciais |
10 |
2 |
10.000 |
1.000 |
15 |
|
E4 Zonas de alta luminosidade como centros de cidade ou zonas comerciais |
25 |
5 |
25.000 |
2.500 |
25 |
Así mesmo en estradas ou rúas próximas, limitaranse os efectos da instalación de iluminación en canto á redución da capacidade de visión de información esencial, segundo indica a referida norma UNE-EN 12193.
7 SUPERFICIE DE XOGO
Son aptas as superficies de xogo de herba natural, herba natural e artificial (Sistema hibrido), herba artificial e de terra. En competicións nacionais a superficie de xogo será de herba natural, no entanto poderá ser de herba artificial ou sistema híbrido en competicións, cando así o autorice a Real Federación Española de Fútbol ou a Organización Deportiva correspondente, se así o permite o regulamento da competición. En competicións rexionais, de afeccionados e xuvenís a superficie de xogo será preferentemente de herba natural e poderá ser de herba artificial cando así o autorice a Real Federación Española de Fútbol ou a Organización Deportiva correspondente, se así o permite o regulamento da competición.
A superficie de xogo será plana con lixeira pendente e drenaxe suficiente para evacuación da auga de choiva, será lisa, exenta de foxos e irregularidades, branda e non abrasiva.
7.1) Superficies de xogo de herba natural
As superficies de xogo de herba natural, clasifícanse segundo o ámbito da actividade deportiva (Local, recreativo, rexional, nacional ou internacional) e da intensidade de uso (Baixa, media ou alta), seguindo o criterio da norma UNE 41951-1 “Superficies deportivas de herba natural”, nos rangos que se indican a continuación:
| Rango das superficies deportivas de herba natural (UNE 41959-I) |
Intensidade de uso | |||
|---|---|---|---|---|
| Baixa | Media | Alta | ||
| Ámbito | Local, Recreativo | BÁSICO | BÁSICO | MEDIO-ALTO |
| Rexional | BÁSICO-MEDIO | MEDIO | ALTO | |
| Nacional Internacional |
ALTO | ALTO | ALTO |
Segundo o grao que lle corresponda, as superficies de xogo de herba natural deberán cumprir uns requisitos de calidade á entrega do campo unha vez construído, os cales están baseados na citada norma UNE 41959-1 “Superficies deportivas de herba natural” e que se manterán no tempo as mesmas características mediante a conservación e o mantemento oportuno, devanditos requisitos indícanse na seguinte táboa:
| SUPERFICIES DEPORTIVAS DE HERBA NATURAL CAMPOS DE FÚTBOL |
|||
|---|---|---|---|
| PROPIEDADE | REQUISITOS | ||
| GRAO ALTO | GRAO MEDIO | GRAO BÁSICO | |
| Altura de herba (mm) | 15-35 | 20-40 | 20-40 |
| Espesor de feltro (mm) | ≤ 10 (15) | ≤ 10 (15) | ≤ 10 (15) |
| Cuberta vexetal viva (%) | ≥ 95 | ≥ 90 | ≥ 85 |
| Pragas e enfermidades (%) | ≤ 2 | ≤ 3 | ≤ 4 |
| Uniformidade / Planeidad (mm) Nunha distancia de 3m |
≤ 12 | ≤ 18 | ≤ 25 |
| Infiltración / Drenaxe (mm/h) | ≥ 50 | ≥ 20 | ≥ 10 |
| Bote do balón (%) (Altura caída 3m) |
25-45 | 20-50 | 15-55 |
| Rodaxe do balón (m) | 5-12 | 3-12 | 2-14 |
| Dureza (g) | 65-120 | 65-140 | 35-150 |
| Tracción ou Resistencia rotacional (Nm) | 45-60 | 40-60 | 35-60 |
| Pendentes transversais máximas (%) |
≤ 1 | ≤ 1 | ≤ 1 |
Os ensaios para verificar que se cumpren as propiedades da superficie de herba natural indicados na táboa anterior serán os que se indican na citada norma e como mínimo nos puntos do campo que se indican na figura do punto 7.3).
Para conseguir os anteriores estándares de calidade da superficie deportiva de herba natural para fútbol, o sistema de construción e a cuberta vexetal (A mestura de especies apropiadas “Festuca arundinácea”, “Poa pratensis”, “Lolium perenne” “Bermuda”) deben cumprir as especificacións da citada norma tendo en conta as condicións climáticas onde se sitúe o campo, as características do subsolo e o nivel antes indicado (Nivel básico, normal ou alto).
Para as superficies de herba natural disporase un sistema de rega automática e unha rede de drenaxe. O sistema de rega automática cumprirá os requisitos da norma UNE 41952-2 “Sistemas de rega automática en superficies de herba natural para fútbol e rugby”. Os aspersores que se sitúen dentro do campo de xogo e bandas de seguridade serán aspersores emerxentes enterrados sobresaíndo da superficie de herba natural soamente durante a rega, poderán levar unha tapa superior con herba natural por seguridade, en calquera caso non presentarán riscos de tropezos, enganches ou choque dos xogadores coa súa parte fixa ou móbil. Así mesmo preverase un depósito para rega que ademais recollerá as augas procedentes da drenaxe para mellor uso e xestión da auga.
As actuacións de conservación e mantemento da superficie de herba natural realizaranse para que as propiedades iniciais da superficie deportiva mantéñanse co uso e o tempo.
7.2) Superficies de xogo de herba natural e artificial. Sistema hibrido ou mixto.
As superficies de xogo de herba natural e artificial denominados sistemas híbridos ou mixtos, consisten en sistemas que mediante fibras artificiais inseridas no terreo ou en bases sintéticas porosas e drenantes estendidas sobre o terreo, permiten o crecemento da herba natural entre elas. Devanditos sistemas pretenden un mellor enraizamiento da herba natural, maior resistencia ao arrancamiento da superficie de herba pola acción das botas dos xogadores, maior uniformidade e regularidade da superficie, mellorar a redución de forzas, evitar a compactación da superficie, reducir o mantemento, etc. Devanditos sistemas actualmente están en pleno desenvolvemento. As superficies de xogo de herba natural e artificial (Sistema hibrido ou mixto) deberán cumprir as mesmas especificacións que as superficies de herba natural indicadas no punto anterior.
7.3) Superficies de xogo de herba artificial:
As superficies de herba artificial apenas necesitan labores de conservación e mantemento e non teñen límites en canto ao nº de horas de uso como ocorre nas de herba natural, son por tanto idóneas para campos de adestramento e cun grao intenso de utilización.
As superficies de xogo de herba artificial xeralmente están compostas dun tecido soporte ao cal se fixan e del sobresaen as fibras de herba artificial, entre as cales se enche o espazo existente con material granular solto constituído normalmente por area e caucho, todo isto colócase sobre unha capa basee que pode ser de aglomerado asfaltico ou de zahorras compactadas. As superficies deportivas de herba artificial para fútbol adoitan ter as características que se indican na táboa seguinte:
| HERBA ARTIFICIAL FUTBOL |
Recheo | Altura da fibra (mm) |
Tipo de fibra | Altura de recheo (%) |
|---|---|---|---|---|
| Area + granulado de caucho | 40 - 65 | Fibrilada / Monofilamento |
60 - 80 |
As superficies de xogo de herba artificial tamén inclúen en ocasións, unha capa ou base elástica intermedia sobre a capa basee ao obxecto de mellorar a redución de forzas na interacción deportista-superficie deportiva, conseguindo así unha boa absorción de impactos, no entanto poden non incluír a indicada base elástica sempre que a herba artificial e o recheo de gránulos de caucho proporcionen os niveis de absorción de impactos requirido, con todo débese considerar que coa base elástica o comportamento da superficie deportiva é máis uniforme durante a vida útil da superficie deportiva. As capas ou bases elásticas poden ser prefabricadas ou “in situ”.
A construción da superficie de herba artificial require previamente a escavación do terreo natural de base eliminando toda a vexetación e terra vexetal existente, chegando ata o nivel do firme e preparando a súa superficie, o cal constituirá o subsolo da construción. Cando se necesiten realizar recheos para conseguir o nivel requirido ou para substituír terreos inconsistentes faranse os recheos mediante capas de zahorras compactadas para conseguir a capacidade portante necesaria, esta capa denomínase sub-base. Sobre o terreo natural preparado ou subsolo ou sobre a sub-base disponse a base ou capa soporte, para o que hai dous tipos de construcións:
- Construción con capa soporte ligada e drenaxe horizontal: Consistente en realizar unha primeira capa soporte ou capa basee non ligada mediante a achega dunha capa de zahorras compactadas e sobre ela esténdese unha segunda capa soporte ou capa basee ligada de aglomerado asfáltico cunha correcta planimetría e con pendentes cara ás canaletas perimetrales de recollida de auga de choiva e/ou rega para drenaxe horizontal ao ser esta capa impermeable, as pendentes serán superiores a 0,5% e inferiores a 1%. Sobre a capa de aglomerado asfaltico instálase, no seu caso, a capa ou base elástica e por último a superficie de herba artificial e o recheo. Para obter a planeidad e regularidade necesaria da superficie deportiva, a capa basee de zahorras e o aglomerado asfáltico terán a planimetría requirida.
- Construción con capa soporte non ligada e drenaxe vertical: Consistente en realizar unha capa soporte ou capa basee non ligada mediante a achega dunha capa de zahorras compactadas e baixo ela unha rede de drenaxe de recollida de auga de choiva e/ou rega ao ser esta solución permeable. A rede de drenaxe realízase con gabias de drenaxe recheas con material filtrante e tubos de drenaxe, tamén se dispón unha lámina geotextil para evitar o lavado de material fino da capa soporte ás gabias de drenaxe. Neste caso, se funciona correctamente a drenaxe, non é estritamente necesario dispor as pendentes na superficie deportiva. Sobre a capa soporte non ligada instálase, no seu caso, a capa ou base elástica e por último a superficie de herba artificial. Para obter a planeidad e regularidade necesaria da superficie deportiva, a capa basee de zahorras e o aglomerado asfaltico terán a planimetría requirida.
En canto ao criterio para decidir por un ou outro tipo de construción convén indicar que as construcións con capa soporte non ligada adoitan ser máis económicas que as construcións con capa soporte ligada, no entanto poderían ter menor nivel de estabilidade dimensional por mor de asentos potenciais se non conta cun bo deseño ou non se consideraron ben as características do terreo e do lugar, ou non tiveron un bo control de calidade dos materiais e a construción. En calquera caso para unha correcta decisión e un bo deseño que asegure o bo comportamento da superficie a longo prazo, é conveniente realizar un estudo geotécnico dos terreos dispoñibles para coñecer o tipo de chan, a súa resistencia, composición, contido de auga, capacidade de drenaxe, nivel freático e o seu potencial de expansividad por desecación/humectación, así como outras características importantes. Esta etapa de avaliación inicial do emprazamento é unha parte esencial do deseño.
As superficies de herba artificial disporán dunha banda perimetral exterior ás bandas exteriores de seguridade, pavimentada e de polo menos 1 m de anchura.
Para a preparación do campo de xogo de herba artificial, arrefriándoo e facendo a superficie máis suave ao rozamento, estarán dotados de sistema de rega preferiblemente automática e dunha drenaxe polo menos perimetral con canaleta situada no bordo externo das bandas de seguridade e o bordo interno da banda perimetral exterior. O sistema de rega poderá ser mediante canóns de auga dispostos perimetralmente e fóra das bandas exteriores sen aspersores dentro do campo e, se fose necesario, colocando aspersores emerxentes enterrados, exteriormente para cubrir as zonas onde non cheguen os canóns. A caída da auga de rega non producirá desprazamento do recheo para o que a inclinación e a presión da auga será a adecuada. Outra opción é o sistema de rega mediante aspersores situados dentro do campo de xogo, nese caso serán aspersores emerxentes enterrados, sobresaíndo da superficie de herba artificial soamente durante a rega e levando unha tapa superior coa superficie de herba artificial por seguridade, en calquera caso non presentarán riscos de tropezos, enganches ou choque dos xogadores coa súa parte fixa ou móbil. Esta opción pode presentar riscos para os xogadores a medio e longo prazo así como maior complexidade de conservación e mantemento.
As superficies de xogo de herba artificial para fútbol cumprirán os seguintes requisitos segundo o nivel da actividade deportiva (Local, recreativo, rexional, nacional ou internacional). Devanditos requisitos de rendemento, durabilidad, identificación do produto e de ensaio están baseados na norma UNE-EN 15330-1:2014 “Superficies de herba artificial e punzonadas deseñadas principalmente para uso exterior. Parte 1: Especificacións para superficies de herba artificial para fútbol, hockey, rugby, tenis e uso multideportivo”, no relativo a fútbol.
Para a area como material de recheo da herba artificial esíxese:
-
- Contido en peso de SiO2 96%, CAO 3%
- Forma: cantos redondeados ou esféricos
- Granulometría: 80% do peso estará entre 0,16 mm e 1,25 mm
Esa norma consta de dous partes, a 1ª parte describe os requisitos das superficies deportivas de herba artificial de acordo co uso previsto, a verificar mediante ensaios en laboratorio para a aprobación previa do produto e a 2ª parte describe os requisitos das superficies deportivas de herba artificial unha vez instaladas para verificalas mediante ensaios “in situ”, para confirmar que as súas propiedades son adecuadas ao uso previsto.
1º Parte: Aprobación de tipo en laboratorio.
No cadro seguinte inclúense os requisitos de ensaios de laboratorio dos materiais, a fin de asegurar os niveis requiridos de calidade aceptable para o uso previsto:
|
REQUISITOS DE ENSAIOS DOS MATERIAIS PARA |
||
|
PARA TODOS Os NIVEIS |
||
|
CARACTERÍSTICA |
REQUISITO |
|
|
Tracción da alfombra de herba artificial |
> 15 N/mm |
|
|
Tracción das fibras de herba artificial |
> 30 N para fibras fibriladas > 8 N para fibras monofilamento |
|
|
Resistencia ao envejecimientode as fibras de herba artificial |
≥ 50% respecto da mostra non envellecida e non inferior aos valores de tracción antes indicados |
|
|
Cor (1) |
Tras envellecemento artificial solidez da cor ≥ 3 na escala de grises, comparada coa mostra sen envellecer |
|
|
Resistencia das xuntas |
Xuntas cosidas |
≥ 1.000N/100 mm Despois da inmersión en auga quente, a resistencia das xuntas cosidas será: ≥ 75% do valor obtido antes do envellecemento e ≥ 1.000N/100 mm |
|
Xuntas pegadas |
≥ 60N/100 mm Despois da inmersión en auga quente, a resistencia das xuntas pegadas será: ≥ 75% do valor obtido antes do envellecemento e ≥ 60N/100 mm |
|
|
Unión do penacho ou guecho de herba artificial |
Forza de extracción do penacho: ≥ 30 N Despois da inmersión en auga quente, a forza de extracción do penacho: ≥ 75% do valor obtido antes do envellecemento e ≥ 30 N |
|
|
Permeabilidade á auga (2) |
≥ 500 mm/h |
|
|
Resistencia a tracción da capa amortiguadora de impacto (3) |
> 0,15 Mpa Despois do envellecemento por exposición ao aire, a resistencia máxima a tracción será: ≥ 75% do valor obtido antes do envellecemento e ≥ 0,15 Mpa |
|
|
Resistencia a abrasión/ desgaste |
Máxima porcentaxe de perda de masa despois de 2.000 ciclos ≤ 2% |
(1) A cor admitida da herba artificial é a verde herba.
(2) En superficies permeables.
(3) Cando exista capa amortiguadora de impacto ou base elástica.
Así mesmo, no cadro seguinte inclúense os requisitos de ensaios de laboratorio a fin de asegurar os niveis requiridos de rendemento deportivo e de interacción xogador-superficie segundo o nivel da actividade deportiva (Local, recreativo, rexional, nacional e alto nivel):
|
REQUISITOS DE ENSAIOS DE RENDEMENTO E INTERACCIÓN PARA |
|||
|
CARACTERÍSTICA |
NIVEL |
||
|
Nacional alto nivel |
Nacional e rexional |
Local, recreativo |
|
|
REQUISITO |
|||
|
Bote vertical do balón (Altura caída 2m) |
0,60 – 0,85 |
0,60 – 1,00 |
0,60 – 1,20 |
|
Rodaxe do balón (m) |
4,00 – 8,00 |
4,00 – 10,00 |
4,00 – 12,00 |
|
Absorción de impacto / Redución de forza |
60 – 70 |
55 – 70 |
45 – 60 |
|
Deformación vertical (mm) |
4 – 9 |
4 – 9 |
3 – 10 |
|
Resistencia rotacional (Nm) |
30 – 45 |
25 – 50 |
25 – 50 |
|
Resistencia ao uso simulado |
Despois dun uso simulado de 20.200 ciclos, segundo UNE-EN 15306 usando o rodete con tacos, a superficie seca debe cumprir os requisitos de bote vertical do balón, absorción de impacto, deformación vertical e resistencia rotacional, antes indicados. |
Tamén se realizarán os ensaios de identificación do produto os cales deben corresponderse cos valores que figuran na declaración do produto do fabricante coas tolerancias que indica a norma UNE-EN 15330-1:2014 antes indicada.
O recheo de gránulos de caucho non conterá metais pesados (Cobre, cadmio, chumbo, zinc), compostos organohalogenados, hidrocarburos aromáticos policíclicos HAP ≤ 1 mg/kg (calquera da lista HAP), Benzo-a-pirenos BaP ≤ 0,1 mg/kg (0,0001 % en peso).
2ª Parte: Requisitos para ensaios das instalacións.
Tras a instalación ou construción da superficie de herba artificial realizaranse ensaios “in situ” para asegurarse que a superficie deportiva de herba artificial ofrece os niveis de rendemento aceptables previstos, dita avaliación inicial leva a cabo despois da instalación ou construción. Así mesmo recoméndanse avaliacións posteriores deses requisitos ao longo de toda a vida da superficie de herba artificial, cada dúas ou tres anos dependendo do uso. A continuación inclúense na táboa seguinte os requisitos de rendemento de ensaio inicial e de posteriores sobre o terreo terminado, de acordo coa norma UNE-EN 15330-1:2014 antes indicada:
|
REQUISITOS DE ENSAIOS “IN SITU” |
|||
|
CARACTERÍSTICA |
NIVEL |
||
|
Nacional alto nivel |
Nacional e rexional |
Local, recreativo |
|
|
REQUISITO |
|||
|
Bote vertical do balón (Altura caída 2m) (m) |
0,60 – 0,85 |
0,60 – 1,00 |
0,60 – 1,20 |
|
Rodaxe do balón (m) |
4,00 – 8,00 |
4,00 – 10,00 |
4,00 – 12,00 |
|
Absorción de impacto / Redución de forza (%) |
60 – 70 |
55 – 70 |
45 – 60 |
|
Deformación vertical (mm) |
4 – 9 |
4 – 9 |
3 – 10 |
|
Resistencia rotacional (Nm) |
30 – 45 |
25 – 50 |
25 – 50 |
|
Permeabilidade á auga (1) (mm/h) |
≥ 180 |
≥ 180 |
≥ 180 |
|
Regularidade superficial con regra de 3 m |
< 10 mm |
||
|
Pendentes transversais máximas (%) |
0,5 |
0.5 – 1 |
1 |
(1) En superficies permeables.
As posicións de ensaio realizásense polo menos nos puntos segundo indícase na figura:
Posicións de ensaios “in situ” de acordo con UNE-EN 15330-1:2014
O fabricante e/ou o instalador da superficie deportiva, facilitarán a documentación do mesmo que incluirá, polo menos, o seguinte:
- Resultados das probas de ensaio en laboratorio e a súa conformidade cos requisitos esixidos.
- Descrición do procedemento de instalación do mesmo.
- Os resultados dos ensaios “in situ” e a súa conformidade cos requisitos esixidos.
- Vida útil estimada da superficie deportiva, que non debe ser inferior a 10 anos e garantía da mesma.
- Información sobre o mantemento da superficie deportiva de herba artificial.
As operacións de conservación e mantemento son imprescindibles para que as propiedades da superficie deportiva que existen inicialmente non se vexan afectadas o tempo. Se a pesar das actuacións de conservación e mantemento da superficie, indicadas polo fabricante, observásese perdida das devanditas propiedades, isto sería obxecto de reclamación por garantía do produto.
7.3.1) Superficies de xogo de herba artificial para competicións internacionais
A FIFA (Federación Internacional de Asociacións de Fútbol) elaborou un Programa de calidade para as superficies de herba artificial que pretende establecer uns niveis óptimos de calidade e seguridade do xogador para este tipo de superficies de herba artificial, mediante probas de laboratorio e probas de campo, de forma que se poidan certificar produtos e instalacións. Os criterios de calidade do devandito Programa poden obterse da devandita Federación Internacional.
En competicións internacionais cando se utilicen superficies de xogo de herba artificial, en competicións da FIFA entre seleccións nacionais ou entre clubs, a superficie de xogo deberá cumprir os requisitos do citado Programa de calidade da FIFA de céspede artificial, salvo dispensa especial.
7.4) Superficies de xogo de terra compactada
As superficies de xogo de terra compactada están formadas por varias capas constituídas por mesturas granulares de áridos de diferentes tamaños de gran estabilizados mecanicamente por compactación, xeralmente sen substancias de ligado excepto auga. As superficies de xogo de terra compactada soamente son aceptables en instalacións básicas, para uso recreativo e competicións de ámbito local e/ou rexional. As superficies de xogo de terra deberán cumprir os requisitos seguintes:
|
REQUISITOS CAMPOS DE TERRA COMPACTADA |
|
|
Uniformidade / Planeidad, (mm) Nunha distancia de 3m |
£ 10 |
|
Infiltración / Drenaxe (mm/h) |
³ 10 |
|
Bote do balón (%) (Caída desde 3 m) |
35-65 |
|
Rodaxe do balón (m) |
> 10 |
|
Dureza (g) |
<140 |
|
Tracción (Nm) |
³ 35 |
|
Pendentes transversais máximas (%) |
£ 1 |
Os ensaios realizaranse cos métodos de ensaio que indica a norma UNE 41951-1 “Superficies deportivas de herba natural”
Ademais observarase o seguinte:
- O pavimento de terra non conterá sustancias tóxicas ou nocivas para a saúde.
- Os seus materiais constituíntes non deben ocasionar manchas persistentes nin desteñir.
- Non debe conter materiais arcillosos.
- Non haberá grans de tamaño maior de 1 mm e a porcentaxe en peso de grans de tamaño entre 0,5 mm e 1 mm será inferior ao 25% para evitar perigo de lesión por abrasión.
As superficies de terra disporán dun sistema de rega para mellorar a dureza do campo e evitar a formación de po. Así mesmo disporán dunha rede de drenaxe no caso de que o terreo de base non sexa suficientemente permeable (permeabilidade inferior a 70 mm/h).
As actuacións de conservación e mantemento da superficie de xogo de terra compactada son imprescindibles para manter o campo en perfectas condicións evitando a súa compactación e irregularidades no mesmo que o farían duro, con risco de lesións de articulacións e por tanto perigoso para os deportistas. Realizaranse as operacións de conservación e mantemento (Descompactado, nivelación, achegar ou substitución da capa superior, etc.) para que as propiedades iniciais da superficie deportiva mantéñanse co uso e o tempo.
8 A PORTERIA
O campo de xogo de fútbol estará equipado con dúas portarías, cumprirán as normas da Real Federación Española de Fútbol e os requisitos de resistencia e estabilidade que esixe a norma UNE-EN 748 “Portarías de fútbol”. A montaxe, a instalación e o mantemento realizaranse de acordo coas instrucións que debe facilitar o fabricante. As portarías disporán do marcado permanente que indica que cumpren a citada norma, así como o nome do fabricante e a etiqueta de advertencia indicando o uso previsto e o tipo de rede.
Colócanse no centro da cada liña de meta, as súas medidas interiores son 2,44 m de alto (8 pés) por 7,32 m de ancho (8 yardas). Véxase a figura FUT-4.
En mini-fútbol, fútbol en iniciación, escolar e infantil, a portaría adaptarase ás posibilidades dos xogadores segundo as súas idades, recomendándose as seguintes:
- Para menores de 10 anos e maiores de 8 anos: Medidas interiores 2,00 m de alto por 6,00 m de ancho (Fútbol-7).
- Para menores de 8 anos: Medidas interiores 1,80 m de alto por 5,00 m de ancho.
A portaría consta de marco, elementos de suxeición da rede e a rede.
8.1 O MARCO
O marco está composto polos postes e o traveseiro, construídos do mesmo material (aceiro, aluminio, aliaxe lixeira ou material plástico) de material non corrosivo ou protexido da corrosión.
Será preferentemente de sección circular ou elíptica, os de sección cadrada ou rectangular terán as esquinas redondeadas cun radio de polo menos 3 mm. A dimensión máxima da sección transversal será 12 cm e mínima 10 cm, os postes e o traveseiro terán a mesma sección, a súa dimensión máxima será a mesma que a da liña de meta.
O marco debe ser de cor branca.
Os postes da portaría deben estar firmemente fixados ao chan por medio de cajetines en bloques de formigón, no caso de que a portaría sexa portátil terá un marco a chan con sistema de ancoraxe ao terreo que lle proporcionará seguridade antivuelco ou un contrapeso fixo que, así mesmo, proporcionaralle seguridade antivuelco (Véxase a figura FUT-4A), este sistema pode incluír rodas laterais no marco a chan para facilitar o traslado da portaría. Calquera solución cumprirá os requisitos de resistencia e estabilidade que esixe a norma UNE-EN 748 antes citada.
Entre os postes e as barras do marco a chan, se existe, non debe quedar espazo libre. A sección transversal do marco a chan non sobresairá dos postes e estará redondeada cun radio de polo menos 30 mm.
8.2 A REDE
De malla cadrada, pode realizarse con fíos de fibras naturais ou sintéticas, o diámetro do fío será de 2 mm como mínimo, o ancho da malla será como máximo de 12 cm.
8.3 Os ELEMENTOS DE SUJECCIÓN DE LA RED
A rede debe estar fixa aos postes e ao traveseiro sen estar tensa para evitar que o balón que penetre nela poida rebotar ao exterior e de forma que o balón non poida pasar por algún oco entre ela e os postes.
As suxeicións da rede aos postes e ao traveseiro deben estar deseñadas de tal forma que non poidan danar aos xogadores, para iso esíxese que as aberturas non excedan de 5 mm e non se usarán ganchos de aceiro.
A rede pode estar suxeita superiormente por un corda soporte fixada en mastros ou elementos similares a unha distancia de cada poste de 1 m no sentido da liña de meta e de 2 m en sentido perpendicular.
A rede debe estar fixada ao chan mediante corda lastrada ou puntos de fixación que non sobresaian da superficie do campo ou ao marco traseiro a chan, para evitar que o balón pase ao seu través.
Cando se utilicen soportes traseiros para a rede estes non sobresairán do marco da portaría.
O sistema de suxeición será tal que un balón que entre na portaría non poida rebotar nas partes constituíntes da mesma.
9 O BALÓN
Esférico formado por unha cuberta de coiro ou material sintético adecuado. Terá unha circunferencia entre 70 e 68 cm e un peso entre 450 e 410 g ao comezo do partido.
Terá unha presión equivalente a 0,6 – 1,1 atmosferas (600 – 1100 g/cm²) ao nivel do mar.
En competicións oficiais internacionais da FIFA e da UEFA os balóns deberán contar cun dos distintivos ou selos de calidade que dentro do seu Programa de calidade, concede a FIFA aos balóns que cumpren os requisitos, estes distintivos de calidade son “FIFA Quality Prol”, “FIFA Quality” e “IMS International Match Standard”
En mini-fútbol, fútbol en iniciación, escolar e infantil, o balón adaptarase ás posibilidades dos xogadores segundo as súas idades, recomendándose as seguintes:
- Para menores de 12 anos e maiores de 8 anos: Circunferencia entre 65 e 64 cm e peso entre 423 e 385 g
- Para menores de 8 anos: Circunferencia entre 59 e 58 cm e peso entre 380 e 350 g
10 BANDEIROLAS
En cada esquina do campo colocarase un poste cunha bandeirola, o poste non será puntiagudo, será flexible e a súa altura será de 1,50 m. En cada extremo da liña media do campo poderanse colocar opcionalmente a unha distancia mínima de 1 m ao exterior da liña de banda.
11 BANCOS DE XOGADORES. ÁREA TÉCNICA
Os bancos para xogadores reservas, técnicos etc. situaranse paralelos á unha liña de banda e a ambos os dous lados da liña media, ao exterior da banda de seguridade. Os bancos colocaranse a unha distancia mínima de 2,50 m da liña de banda, en competicións deportivas profesionais esa distancia será como mínimo de 5 m. Así mesmo colocaranse a unha distancia mínima de 5 m da prolongación da liña de medio campo, isto é cunha separación de 10 m entre ambos os bancos. Preveranse dimensións de banco para un mínimo de 10 persoas sentadas ou para o número que indique o Regulamento da Competición de que se trate. É recomendable que dispoñan de respaldo.
Os bancos deben estar ao nivel da superficie de xogo e non por baixo dela. Os bancos deben estar protexidos das inclemencias meteorolóxicas ou de obxectos lanzados polos espectadores, se os houbese, esta protección pode ser de material transparente sempre que cumpra eficazmente a súa función, a altura e extensión da protección permitirá permanecer de pé sen necesidade de saír dela. Situaranse de forma que non sexan accesibles aos espectadores nin impidan a visión dos mesmos.
Os bancos poden ser fixos ou desmontables, en caso de ser desmontables ou móbiles deberán estar firmemente fixados ao chan durante o seu uso por razóns de seguridade,
Diante dos bancos marcarase a área técnica onde permanecerán os ocupantes dos bancos durante a competición. A área técnica estenderase ata 1 m da liña de banda e 1 m a cada lado do banco de asentos.
Os requisitos deste punto son obrigatorios en competicións deportivas nacionais e son recomendados noutras competicións.
12 BANCOS DE ÁRBITROS
Os bancos para árbitros situaranse entre os dous bancos de xogadores, aliñados con eles e na prolongación da liña media do campo.
Os bancos de árbitros estarán ao nivel da superficie de xogo e non por baixo dela. Disporán de protección fronte ás inclemencias meteorolóxicas e/ou de obxectos lanzados polos espectadores, se os houbese, esta protección pode ser de material transparente sempre que cumpra eficazmente a súa función. Situaranse de forma que non sexan accesibles aos espectadores nin impidan a visión dos mesmos.
Preveranse dimensións de banco para 4 persoas sentadas en competicións deportivas nacionais de alto nivel (1ª e 2ª División) e de 3 persoas no resto de competicións deportivas nacionais.
Os bancos poden ser fixos ou desmontables, en caso de ser desmontables ou móbiles deberán estar firmemente fixados ao chan durante o seu uso por razóns de seguridade,
Os requisitos deste punto son obrigatorios en competicións deportivas nacionais e son recomendables noutras competicións.
13 MARCADOR
O marcador colocarase en situación de perfecta visibilidade para árbitros, xogadores e espectadores. O marcador indicará o tempo do encontro, os nomes dos equipos e os goles válidos segundo orixínense, será preferiblemente electrónico con control remoto, en instalacións deportivas básicas indicará como mínimo os goles válidos segundo orixínense.
14 CERRAMENTO, REDES DE PROTECCIÓN E ELEMENTOS DE SEPARACIÓN DE ESPECTADORES DO CAMPO DE XOGO
14.1 CERRAMENTO
En campos de fútbol sen instalacións para espectadores, para evitar a perda de balóns e o risco de balonazos, debe disporse un cerramento perimetral de altura suficiente ao exterior das bandas de seguridade. O cerramento perimetral, poderá consistir en malla metálica ou redes e postes metálicos galvanizados, será resistente ao impacto de balóns, os elementos metálicos serán resistentes á corrosión e terá, polo menos, unha altura de 6 m tras as liñas de meta e de 2 m nas liñas de banda. Cando existan instalacións para espectadores o cerramento perimetral non se instalará nos lados que dispoñan de bancada ou se disporá sobre a bancada se a súa altura é inferior a 6 m tras as liñas de meta ou 2 m tras as liñas de banda ata completar as ditas alturas respectivamente. Cando o cerramento perimetral separe o campo de xogo doutra propiedade ou vía pública, recoméndase dispor un cerramento ríxido cuxa altura tras as liñas de meta e de banda sexan, como mínimo, de 6 m respectivamente. En calquera caso avaliaranse os riscos de saída de balóns adecuando a altura do cerramento perimetral para evitar o devandito risco.
14.2 REDES DE PROTECCIÓN
En campos con instalacións para espectadores, ao obxecto de protexer aos xogadores de obxectos lanzados polo público e deter balóns, colocaranse redes tras as liñas de meta ao exterior das bandas de seguridade exteriores e área auxiliar se existe e como mínimo a 5,50 m da liña de meta. As redes terán un ancho de malla máxima de 5 cm x 5 cm, serán de cor negra, estarán suspendidas ao longo de toda a anchura do campo de xogo, terán unha altura mínima de 6 m, chegarán ata o chan e non estarán tensadas para evitar rebotes. En campos situados ao interior de pistas de atletismo non é necesario dispor ditas redes ao existir unha gran distancia desde a bancada ata a liña de meta, no entanto deben preverse cando se utilicen á vez a pista de atletismo e o campo de fútbol.
14.3 ELEMENTOS DE SEPARACIÓN DE ESPECTADORES DO CAMPO DE XOGO
Os terreos para competicións inferiores ás nacionais estarán circundados perimetralmente por un valo ou pasamanos de 1 m a 1,10 m de altura, fixa ao chan, que terá por finalidade separar o terreo de xogo da zona destinada aos espectadores. Dita valo situarase ao exterior das bandas de seguridade e da área auxiliar, se existe, e interromperase na zona da liña media para permitir o acceso ao campo de xogo. Os elementos constituíntes do valo non terán arestas vivas, bordos cortantes, risco de atrapamiento, etc. debendo ser seguras tanto para os xogadores como para os espectadores. En competicións e adestramentos infantís de nenos e nenas de 10 anos e menores que utilicen un campo de xogo con dimensións reducidas segundo indícase no punto 1, para reducir o risco de golpe por impacto da cabeza ou pescozo de nenos e nenas contra o pasamanos dos valos situados tras as liñas de meta, a distancia inferior a 2,50 m da liña de meta do campo de dimensións reducidas, devandito pasamanos deberá dispor dun elemento de protección que proporcionará unha amortiguación (Absorción de impactos) que non excederá de 500 m/s² (50g), segundo método de ensaio UNE EN 913, Anexo C.
En campos onde se celebren competicións nacionais disporanse elementos de separación entre o terreo de xogo e os espectadores.
Os elementos de separación consistirán en barreiras ou valos entre a 1ª fila de espectadores e o campo de xogo ou outros sistemas, de forma que sirva para evitar a invasión do terreo de xogo polos espectadores ou a súa caída se existe desnivel, sen que poidan representar un perigo para os mesmos en caso de alteración ou pánico e sen impedir, se fose necesaria, a evacuación de emerxencia en dirección á área de xogo, salvo que existan formas adecuadas de evacuación cara aos lados ou cara atrás das bancadas que fagan innecesario o uso do campo de xogo para este fin. Cando o campo de xogo utilízase para evacuación de emerxencia deberán existir, polo menos, dúas saídas desde o mesmo ao exterior con anchura proporcional ao número de persoas previsto evacuar e cunha anchura mínima de 3,50 m cada saída.
As barreiras ou valos consistirán en elementos de estrutura permanente situados fronte á primeira liña de asentos da bancada, cuxa altura mínima será de 1,10 m sobre o nivel de dita primeira fila de asentos de espectadores e a unha distancia desta de 0,55 m como mínimo.
En competicións profesionais a distancia horizontal desde a barreira ou valo de protección ás liñas de banda será como mínimo de 6,00 m e recomendado 8,50 m e ás liñas de meta de 7,50 m e recomendado de 10 m como mínimo. A composición da barreira ou valo non deberá permitir a introdución dos pés para impedir a escalada, nin dificultará unha boa percepción visual do xogo tanto frontal como lateral. As barreiras ou valos deben estar calculadas para resistir o pulo do público para o que se deben considerar as cargas de acordo coa norma UNE-EN 13200-3 “Instalacións para espectadores. Elementos de separación”.
Para evitar o desprazamento de espectadores cara ás primeiras filas e o risco de acumulación perigosa de espectadores, soamente permitiranse prazas de asento, os asentos estarán numerados e terán respaldo, así mesmo a instalación deportiva disporá dun sistema de control de accesos adecuado para regular a entrada dos espectadores.
As medidas físicas deben ser complementadas por medio de vixilancia e seguridade con medios humanos.
A instalación de elementos de separación non é preceptiva en competicións de 3ª División, competicións nacionais xuvenís e de fútbol feminino.
15 MEGAFONÍA
En instalacións deportivas onde se vaian a celebrar competicións nacionais de nivel profesional, a instalación deportiva deberá contar con instalación de megafonía. A instalación de megafonía para transmitir mensaxes de seguridade, debe permitir unha correcta inteligibilidad das mensaxes en toda a instalación deportiva, estar sectorizado e con posibilidade de controlar de forma individual o sistema de son nas áreas onde se atopan os representantes dos medios de comunicación e comentaristas.
O sistema de megafonía debe estar deseñado para facer automaticamente avisos en caso de emerxencia, tanto a deportistas como aos espectadores.
16 CIRCUÍTO PECHADO DE TELEVISIÓN (CCTV)
En instalacións deportivas onde se vaian a celebrar competicións nacionais de nivel profesional, a instalación deportiva deberá contar cun sistema de vídeo vixilancia mediante instalación de circuíto pechado de televisión en cor. A instalación de circuíto pechado de televisión disporá de cámaras fixas e móbiles que controlen o interior e o exterior (bancada, accesos, etc.), subministración propia de electricidade e manexarase desde a sala de control organizativo da instalación.
17 UNIDADE DE CONTROL ORGANIZATIVO (UCO)
En instalacións deportivas onde se vaian a celebrar competicións nacionais da máxima categoría de competición profesional de fútbol, disporase a Unidade de Control Organizativo (UCO) desde onde se realiza a dirección e coordinación do dispositivo de seguridade. Dita unidade disporá dunha sala de control desde a que se teña unha visión xeral da instalación (campo de xogo, bancadas, etc.), con subministración propia de electricidade, ademais disporá, como mínimo, de:
-
- Circuíto pechado de televisión (CCTV) para vídeo vixilancia con cámaras fixas e medios de gravación que controlarán o exterior e interior da instalación, os accesos, as bancadas, etc. Así mesmo disporanse as cámaras móbiles que sexan necesarias para control específico de cada acontecemento deportivo.
- Sistema de megafonía propio da UCO con capacidade e alcance para o interior e o exterior da instalación e con dispositivo de seguridade que permita anular o sistema de megafonía xeral da instalación.
- Ligazóns de radio e telecomunicación de conexión coa policía, medios sanitarios e protección civil.
- Mandos de apertura automática dos sistemas de barreiras e valos de protección e separación de espazos e os medios electrónicos, mecánicos ou de calquera outra clase que desde a unidade permita controlar o aforamento e o ritmo de acceso de espectadores por zonas.
- Sistema de control de accesos informatizado.
Noutras competicións disporanse se así o requiren as autoridades de prevención da violencia no deporte, en razón á importancia da competición, o número de asistentes, a seguridade da mesma e a modalidade do seu desenvolvemento.
18 EQUIPOS DE PROTECCIÓN DE XOGADORES E PORTEIROS
Os xogadores e os porteiros utilizarán obrigatoriamente espinilleras baixo as medias, de acordo coas regras do xogo, estas deberán ser dun material apropiado que lles ofreza protección. As espinilleras como equipo de protección individual cumprirán a norma harmonizada UNE-EN 13061:2010. “Roupas de protección. Espinilleras para futbolistas. Requisitos e métodos de ensaio”.
Ademais poderán utilizar outros equipos de protección que non sexan perigosos para o resto de xogadores. Estes poderán ser protectores de cabeza, máscaras faciais, protectores de brazos, rodilleras e luvas de porteiro. As luvas de porteiro como equipo de protección individual cumprirán a norma harmonizada UNE-EN 16027:2012 Roupa de protección. Luvas de protección para porteiros de fútbol.
19 ESPAZOS ÚTILES Ao DEPORTE. ZONA DE QUECEMENTO
En instalacións deportivas onde se celebren competicións de alto nivel é necesario prever xunto ao campo de xogo un espazo de quecemento antes do partido para cada equipo e cuxa superficie poderá ser de herba natural ou sintética.
Esta zona de quecemento poderá ser no interior da instalación cunha superficie para cada equipo de, polo menos, 100m2. As paredes das devanditas zonas serán lisas, sen saíntes, e revestidas de material amortiguador, o teito e as luminarias protexeranse de impactos do balón cunha rede non tensada. Disporán de ventilación suficiente e calefacción que manterá unha temperatura non inferior a 18ºC ou climatización que manterá unha temperatura entre 18ºC e 24ºC.
20 ESPAZOS AUXILIARES PARA Os DEPORTISTAS
20.1 VESTIARIOS, ASEOS DE DEPORTISTAS, ADESTRADORES
Disporanse, como mínimo dous vestiarios independentes, un para cada equipo, os cales deberán estar separados dos espazos para o público e próximos ao campo de xogo. Os vestiarios disporán de zona de cambio de roupa con bancos e perchas, zona de duchas con espazo para secado e zona de aseos con cabinas de inodoros e lavabos, así mesmo terán a posibilidade de ser pechados con chave.
Os vestiarios terán entradas independentes doutras zonas desde o campo de xogo, cada vestiario estará previsto para un non mínimo de 15 usuarios para os niveis básicos ata 25 usuarios para alto nivel.
Os vestiarios terán as características seguintes:
• Zona de cambio de roupa dos xogadores, equipada con bancos fixos cunha lonxitude mínima 0,65m/usuario, percheros ou armarios guardarropa e lousa.
• Zona de masaxes con, polo menos, dúas padiolas para masaxe, con máquina de xeo e frigorífico.
• Zona de duchas, con chan antiescorregadizo e impermeable, cun non mínimo de 6 duchas e recomendado de 10 duchas.
• Zona de inodoros (2 mínimo, 3 recomendado), urinarios (2 mínimo, 3 recomendado), lavabos con espellos (2 mínimo, 5 recomendado) e secadores de pelo (2 mínimo, 5 recomendado).
O resto de características dos devanditos espazos será segundo o indicado nos apartado vestiarios-aseos da norma NIDE “Campos grandes e atletismo”. En instalacións de alto nivel disporase unha sala de adestradores contigua a cada un dos vestiarios de equipo, con banco, percheros ou armarios guardarropa, lousa, inodoro, lavabo e ducha.
Por motivos de seguridade debe dotarse a saída de xogadores desde vestiarios ao campo de xogo dun túnel de protección respecto da bancada de espectadores, que poderá ser extensible.
20.2 VESTIARIOS, ASEOS DE ÁRBITROS
Disporase un vestiario para árbitros, que poderá utilizarse, cando non haxa competición, como vestiario de adestradores, monitores ou profesores, así mesmo terá a posibilidade de ser pechado con chave. Este vestiario disporá de zona de cambio de roupa con bancos e perchas, zona de duchas con espazo para secado e zona de aseos con cabinas de inodoros e lavabos. En competicións de alto nivel deportivo a zona de cambio dotarase como mínimo para 4 persoas. No mesmo vestiario ou anexo a el haberá unha zona para redacción de actas, informes, etc. co mobiliario apropiado. As características dos devanditos espazos será segundo o indicado na norma NIDE “Campos grandes e atletismo” nos apartado vestiarios-aseos.
Por motivos de seguridade debe dotarse a saída de árbitros desde vestiarios ao campo de xogo dun túnel de protección respecto da bancada de espectadores, que poderá ser extensible.
20.3 VESTIARIO DE RECOGEBALONES
En competicións internacionais, cando así se requira, deben preverse dous vestiarios independentes para nenos e nenas recogebalones.
20.4 VESTIARIO E SALA DE DELEGADOS
Para competicións internacionais de alto nivel, tamén é necesario prever unha sala con chave, para cambio de roupa e deixar obxectos persoais para técnicos federativos, así como unha pequena sala de reunións e descanso. Disporán de zona de aseos con inodoro e lavabo.
20.5 ENFERMARÍA – PRIMEIROS AUXILIOS
Disporase de forma que o acceso a ela desde o campo de xogo sexa fácil e contará cunha rápida saída cara ao exterior aos vehículos de emerxencia para evacuación de accidentados, lesionados ou enfermos. Os espazos de circulación e portas terán a suficiente anchura para o paso de padiolas, os corredores terán un ancho mínimo de 2,25 m e as portas 2,20 m. Estará equipada cunha mesa de exploración, padiola, unha mesa escritorio, cadeira de brazos, un armario botiquín, perchero e o equipo de material médico imprescindible para os primeiros auxilios. A sala de primeiros auxilios deberá estar dispoñible tanto para os deportistas como para o público se non existe outra específica para o público. En competicións de categoría profesional existirá unha enfermaría diferenciada para espectadores con características similares. O resto de características será segundo o indicado nos apartado vestiarios-aseos da norma NIDE “Campos grandes e atletismo”.
20.6 ÁREA DE CONTROL DE DOPAXE
En competicións oficiais disporase unha área de control de dopaxe, que terá un uso exclusivo para este fin. Debe cumprir os requisitos que establece a Orde PRE/1832/2011, de 29 de xuño, pola que se regula a área de control da dopaxe, o material para a toma de mostras e o protocolo de manipulación e transporte de mostras de sangue e disporá dos seguintes espazos:
• Unha sala de espera con cadeiras e frigorífico para bebidas non alcohólicas nin outras substancias que puidesen dar resultado adverso, así como recipiente/s para recollida dos envases das bebidas.
• Unha sala de traballo contigua á sala de espera e comunicada directamente con ela con mesa, cadeiras e un frigorífico con chave para gardar as mostras ata o seu traslado.
• Sala de toma de mostras de ouriños contiguos á sala de traballo (En caso de competicións para homes e mulleres é recomendable dúas) con inodoro, lavabo e espello
• Sala de extracción de sangue como sala adicional contigua á sala de traballo ou ben como un espazo incluído en dita salga de traballo. Se é sala adicional dotarase de frigorífico con chave para gardar as mostras ata o seu traslado.
20.7 ALMACÉN DE MATERIAL DEPORTIVO
Disporase un almacén de material deportivo de tamaño suficiente para gardar material deportivo de fútbol e poderase pechar con chave. Disporá de acceso fácil ou directo desde o campo de xogo sen obstáculos, cumprirá os requisitos da norma NIDE “Campos grandes e atletismo”.
21 ESPAZOS AUXILIARES SINGULARES
21.1 OFICINAS DE ADMINISTRACIÓN
Son os espazos destinados ás persoas encargadas da xestión administrativa da instalación deportiva. O seu tamaño estará de acordo co tamaño da instalación deportiva á que serve. Cumprirá os requisitos da norma NIDE “Campos grandes e atletismo”.
Para as competicións de alto nivel, disporanse oficinas coa superficie e o equipamento necesario para os eventos previstos, recoméndase dispor dos seguintes espazos:
• Dúas salas de traballo.
• Sala de traballo para delegados.
• Sala de reunións.
• Dous almacéns para almacenamento temporal de equipamento deportivo e equipamento técnico.
• Espazo para acreditación na entrada da instalación, con acceso directo desde o exterior. Os espazos de acreditación de Vips e medios de comunicación estarán diferenciados e separados do resto. Todos os espazos de acreditación estarán claramente sinalizados
21.2 VESTIARIOS DE PERSOAL
Os vestiarios de persoal serán dun tamaño en función do número de persoas que participan na conservación, mantemento e preparación do campo de xogo, limpeza, mantemento de instalacións técnicas, etc. Estes vestiarios disporanse separados da área de vestiarios de deportistas e de árbitros.
21.3 ALMACÉN DE CONSERVACIÓN E MANTEMENTO
Disporase un almacén ou almacéns para maquinaria, utensilios, produtos, etc. de conservación e mantemento do campo de xogo e da instalación deportiva con dimensións suficientes e poderase pechar con chave. Disporá de acceso fácil ou directo desde o campo de xogo sen obstáculos, cumprirá os requisitos da norma NIDE “Campos grandes e atletismo”.
21.4 ESPAZOS PARA AUTORIDADES E PERSONALIDADES
En grandes instalacións deportivas disporase unha zona de recepción e estancia de autoridades e personalidades, que se atopará preto da Tribuna de autoridades a modo de antepalco.
Para competicións de alto nivel, requírese reservar espazos destinados a recibir aos invitados VIP cuxa dimensión depende do tipo de evento. Estes espazos, fóra do seu uso no evento, tamén poden ser utilizados para outros fins.
Así mesmo disporase de prazas de aparcadoiro con zona de acceso diferenciado e entrada directa ao interior da instalación e preto da zona de recepción.
21.5 ESPAZOS PARA Os MEDIOS DE COMUNICACIÓN
En grandes instalacións deportivas onde se desenvolvan importantes eventos deportivos disporanse espazos para os representantes dos medios de comunicación e as instalacións que require.requiren, devanditos espazos estarán separados das zonas de espectadores e con accesos independentes.
Para competicións de alto nivel, así mesmo, requírese que a instalación deportiva dispoña de entrada diferenciada para os medios de comunicación con zona de recepción e dos seguintes espazos.
• Tribunas para a prensa Cabinas .
• Cabinas para comentaristas de radio e TV.
• Espazos para cámaras de TV.
• Salas de traballo de medios de comunicación.
• Sala de conferencias de prensa.
• Sala de Sala de traballo para a prensa.
• Zona mixta que permita aos representantes dos medios de comunicación falar e/ou entrevistar os xogadores.
• Aparcadoiro reservado para medios de comunicación.
Para os espazos indicados teranse en conta os requisitos específicos seguintes:
- Tribunas de prensa:
Se reserva unha zona de prensa separada dos espectadores, con asentos equipados con escritorio, liña de teléfono, enchufes eléctricos, conexión a internet e transmisión de datos, impresora, etc.
- Cabinas para comentaristas de radio e TV:
• Preveranse cabinas fixas con espazo de 3 m x 3 m cada unha, con xanela de posible apertura na fronte das cabinas, illadas acusticamente, con boa visibilidade e sen obstáculos do campo de xogo. Disporanse como mínimo 6 espazos con dous asentos cada un.
• Cada comentarista disporá dun escritorio o suficientemente grande para colocar os seus equipos (Pantalla TV, PC, fax, papeis de traballo, etc.) e disporá de enchufes eléctricos, conexión a internet, impresora, etc.
• A zona de comentaristas será facilmente accesible desde outras zonas de traballo e estará situada na tribuna central e separada do público. Os comentaristas terán vista ao campo de xogo sen obstáculos.
En competicións da liga de Fútbol Profesional requírense 10 cabinas para retransmisións por radio e 3 cabinas para televisión en 1ª División e 4 cabinas para retransmisións por radio e 2 cabinas para televisión en 2ª División.
- Cámaras de TV:
• As cámaras principais sitúanse xeralmente no lado dos bancos de xogadores e árbitros e próximas ao eixo que marca a liña de medio campo, colocadas en posición elevada. Ademais adóitanse dispor outras cámaras, unha tras cada portaría en posición elevada e con visión do punto de penalti e outras asegurándose que non obstruyen a visión dos espectadores.
• Outras cámaras fixas ou móbiles sitúanse en posicións diferentes ao nivel do campo de xogo ou lixeiramente elevadas, asegurándose que non obstruyen a visión dos espectadores. O número de cámaras e a súa situación convéñense co organizador e a compañía de TV, anteriormente ao evento.
• A plataforma para cada cámara será aproximadamente de 2 x 3 m.
• En calquera caso a planificación debe ser coordinada con expertos competentes dos medios de TV. - Salas de traballo para TV e medios de comunicación:
As salas disporán de fechadura con chave e estarán equipadas con tomas de electricidade (220 V) suficientes así como conexións telefónicas, Internet e terán un tamaño mínimo de 6 m x 4 m e estarán equipadas con mobiliario de oficina (mesas, cadeiras, fax, etc.).
- Sala de conferencias de prensa e Sala de traballo para prensa:
Disporase unha sala de conferencias de prensa, equipada con micrófonos e sistema de megafonía, tomas de electricidade e mobiliario suficiente para para un número mínimo de 60 persoas e espazo para cámaras de TV. Adicionalmente é necesario prover unha sala de traballo para prensa, equipada para un mínimo de 50 postos de traballo, coas instalacións, enchufes eléctricos, conexión a internet e mobiliario necesario. Os espazos de sala de conferencias de prensa e sala de traballo para prensa, disporán dun espazo de recepción e catering.
- Zona mixta:
Preverase unha zona que permita aos representantes dos medios de comunicación falar e/ou entrevistar os xogadores, no campo de xogo, no camiño do campo aos vestiarios e/ou desde os vestiarios á saída da instalación. Reservaranse tres zonas: unha para TV, outra para radio e outra para prensa escrita. Esta zona debe estar separada e non ser accesible para os espectadores e terá acceso controlado e diferente do dos deportistas.
- Aparcadoiro reservado para zona de medios de comunicación:
Preverase unha zona aparcadoiro reservado para de medios de comunicación, con entrada diferenciada e espazo suficiente para as furgonetas dos equipos móbiles de TV e radio.
22 ESPAZOS PARA Os ESPECTADORES
Os espazos para os espectadores permitirán ver as competicións deportivas que teñan lugar e disporán dos espazos auxiliares necesarios como son: vestíbulo/s de acceso con zona e carteis de información, control de accesos, despachos de billetes, bar – cafetaría, aseos, guardarropa, etc.
Os espazos para espectadores deseñaranse e construirán de forma que sexan accesibles para persoas con discapacidade de forma non discriminatoria, independente e segura. Reservaranse prazas para persoas de mobilidade reducida (1 para usuarios de cadeira de rodas por cada 100 prazas ou fracción) e cumprirán a normativa nacional, autonómica e local para o efecto. Os espazos destinados aos espectadores cumprirán os requisitos do Código Técnico da Edificación (CTE) e demais normativa vixente, en especial a de espectáculos públicos, accesibilidade e incendios. Así mesmo estes espazos cumprirán os requisitos da norma NIDE “Campos Grandes e Atletismo”.
As instalacións deportivas para fútbol deben dispor de accesos independentes para xogadores e árbitros distintos dos de público, de forma que non poidan entrar en contacto directo cos espectadores.
Todas as localidades para espectadores serán de asentos fixos á bancada. En competicións profesionais serán con asentos numerados, e con respaldo de 30 cm e preferiblemente de asento abatible. No entanto noutras competicións, se así o requiren as autoridades de prevención da violencia no deporte, tamén se disporán asentos numerados para todos os espectadores. Os asentos cumprirán a norma UNE-EN 13200-4 “Instalacións para espectadores. Asentos”
A sinalización da instalación deportiva debe facilitar o acceder aos sectores da bancada ou ao resto de espazos auxiliares existentes (aseos, escaleiras, ascensores, enfermaría, zonas de restauración, etc.). Así mesmo permitirán a orientación para dirixirse ás saídas sexan as ordinarias ou de emerxencia. O tamaño e as características da sinalización e pictogramas deben ser facilmente reconocibles por calquera espectador.
En competicións de nivel profesional, o público debe estar situado a unha distancia mínima de 6 m das liñas de banda e de 7,50 m das liñas de meta, así como de 3 m de calquera punto das proteccións dos bancos.
Disporase unha Tribuna de autoridades e personalidades a cal estará nunha posición central, preto do campo de xogo e os bancos de xogadores. A zona non deberá ser accesible para o público. En competicións de alto nivel disporá de antepalco e será adecuada para, polo menos, 50 persoas.
En determinadas competicións preveranse Tribunas de Participantes, para o que se reservarán número suficiente de prazas nunha tribuna especial para os membros dos equipos e organizacións participantes no evento deportivo que non estean a disputar o encontro.
O nº de espectadores a prever depende do nivel e do carácter do evento deportivo, así como do nº de habitantes da localidade onde se sitúa a instalación. En instalacións deportivas onde se vaian a celebrar competicións nacionais, disporanse localidades numeradas e con asentos para todos os espectadores.
En competicións da liga Nacional de Fútbol Profesional (1ª e 2ª División) requírese o seguinte nº mínimo de asentos:
• Aforamento mínimo de 15.000 espectadores sentados en 1ª División.
• Aforamento mínimo de 6.000 espectadores sentados en 2ª División.
En competicións de 1ª e 2ª División disporanse como mínimo dúas tribunas de bancadas con sector de visitantes. En competicións de 2ªB e 3ª División disporase como mínimo unha tribuna de bancadas con sector de visitantes.
As instalacións deportivas, onde se celebren competicións de nivel profesional e/ou cando do carácter do evento poidan preverse desprazamentos dos espectadores que poidan provocar acumulación perigosa dos mesmos ou altercados, terán as bancadas divididas en sectores, cun número mínimo de catro sectores, convenientemente separados por motivos de seguridade, de forma que os diferentes grupos de seguidores estean separados. En calquera caso recoméndase prever un ou varios sectores para a afección do equipo visitante cunha capacidade do 5% do aforamento total. Cada sector terá polo menos 2 saídas, deberá estar equipado con accesos independentes, disporá dos seus propios aseos, áreas de refrixerio e descanso, enfermeríaareas for the spectators. para os espectadores do sector, así como rutas de saída independentes, as cales deben ser facilmente identificables e estar marcadas con sinais de evacuación. Os elementos de separación cumprirán a norma UNE-EN 13200-3 “Elementos de separación. Requisitos”.
En competicións nacionais debe preverse un aparcadoiro de vehículos (Autobuses, turismos, etc.) para afeccionados do equipo visitante próximo aos accesos aos seus sectores de espectadores.
Ademais do antes indicado os espazos para espectadores cumprirán os requisitos da norma NIDE “Campos grandes e atletismo”For high level competitions, offices shall be dedicated to the.
23 ACCESIBILIDADE
As instalacións deportivas para fútbol deseñásense e construirán de forma que sexan accesibles para persoas con discapacidade, de forma non discriminatoria, independente e segura. Disporán dun itinerario exterior accesible á instalación e de itinerarios accesibles ao campo de xogo, os espazos deportivos auxiliares (Vestiarios, enfermaría, etc.) e os espazos para espectadores. Os citados espazos deportivos, auxiliares e para espectadores serán accesibles, cumprirán os criterios de accesibilidade que se indican na norma NIDE “Campos Grandes e Atletismo” así como a normativa nacional, autonómica e local para o efecto. Recoméndase que cumpran os requisitos das Normas UNE de “Accesibilidade”.
24 BIBLIOGRAFÍA BÁSICA
- Regras de xogo 2016/2017. “IFAB” (International Football Association Board)
- Regulamento Xeral. Real Federación Española de Fútbol.
- Regulamento Xeral da liga Nacional de Fútbol Profesional.
- Programa de calidade FIFA (Fédération Internationale de Football Association)
- Lei 19/2007 contra a violencia, o racismo, a xenofobia e a intolerancia no deporte.
- Regulamento de prevención da violencia, o racismo, a xenofobia e a intolerancia no deporte. (R. D. 203/2010)
- Normas UNE-EN de “Superficies e Equipamentos deportivos”
- Normas UNE-EN de “Iluminación de instalacións deportivas”
- Normas UNE-EN de “Instalacións para espectadores en instalacións deportivas”
- Normas UNE de “Accesibilidade”